Qattiq jismlar. Mono va polikristallar. Polimerlar. Defektlar

Amorf jismlar. Qattiq jismlarning ikkinchi ko`rinishi amorf jismlardir. Garchi ular qattiq jismlar sifatida qaralsa ham aslida sovutilgan suyuqliklardir.
Agar amorf jismning biror atomini markaziy atom sifatida qaralsa, unga yaqin bo`lgan atomlar ma’lum tartib bo`ylab joylashadi. Lekin markaziy atomdan uzoqlashgan sari tartib buzilib, atomlarning joylashuvi turli xil ya’ni tasodifiyga aylanib qoladi. Kristall jismlardan farqli ravishda amorf jismlarda qo`shni atomlarning o`zaro joylashuvida yaqin tartibgina mavjud bo`ladi. Amorf jismlarga shisha, plastmassa va boshqalar misol bo`ladi. Oltingugurt, glitserin, shakar va boshqa moddalar ham kristall ham amorf ko`rinishda mavjud bo`lishi mumkin. Bunga ba’zan shishasimon shakl ham deyiladi. Amorf jismlar tabiatda kristall jismlarga nisbatan kam tarqalgan.
Polimerlar. Keyingi paytlarda texnikada polimerlar deyiluvchi moddalar keng qo`llanilmoqda. Ular bir-biriga nisbatan kichik molekulyar massali molekulalarni (monomerlarni) ulab, katta molekulyar massali organiq birikmalarni hosil qilish yo`li bilan olinadi. Polimerlarni hosil qilish jarayoni polimerlashtirish yoki polimerlanish deyiladi. Polimer molekulasi tarkibiga kiruvchi manomerlar soni polemerlanish darajasini ko`rsatadi. Polimerlarning molekulyar massasi juda katta bo`ladi. Monomerlarning xossalariga bog’liq ravishda polimerlanishda ham chiziqli, ham tarmoqli molekulalar zanjirlari hosil bo`lishi mumkin.
Polimerlar ikki sinfga ajratiladi: tabiiy va sintetik
Polimerlar tabiiy polimerlarga yuqori molekulyar massali birikmalar-oqsil, kauchuk va hokazolar kiradi; sintetik polimerlarga esa turli xil plastmassalar kiradi.
Polimerlarning mexanik xossalari ko`p jihatdan alohida molekulalar o`rtasidagi o`zaro ta’sir kuchlariga bog’liq bo`ladi.Jumladan polimerlarda batartib kristall sohalarning mavjudligi uning mustahkamligini ancha oshiradi.SHuningdek molekulalar zanjirining uzunligi, uning tarmoqlanganligi va makromolekulada tarkibiy elementlarning joylashuvi ham muhim ahamiyatga ega.