Qarshiyeva norxolning mustaqil ishi


Un va don mahsulotlarining oziqaviy qiymati va ahamiyati



Download 326,95 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/11
Sana29.12.2021
Hajmi326,95 Kb.
#84872
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Norxol. F.Muqimova

Un va don mahsulotlarining oziqaviy qiymati va ahamiyati 

Don mahsuloti turlari, ya'ni dondan qayta ishlab olinadigan mahsulot- larga 

yormalar,  un,  makaron  mahsulotlari  kiradi.  Bu  mahsulotlar  uglevod-  larga, 

ya'ni kraxmalga juda boydir. 

Bolalarning o‘sishida don mahsulotlarining foydasi katta, bolalar bir kunda 

1,2 mg dan 2 mg gacha vitamin B

1

 iste'mol qilishi kerak. Donli o‘simliklar o‘z 



vaqtida yig‘ishtirib olinsa, ulardagi turli moddalar yaxshi saqlanadi, aks holda 

bu moddalar eskiradi, sifati buziladi va undan mog‘or hidi kelib qoladi. 

Oldin turli aralashmalardan tozalangan don tortiladi. Un, asosan, ikki usul 

bilan: 1) dag‘al yoki oddiy; 2) mayin yoki navlab tortish usuli bilan olinadi. 

Dag‘al tortilganda tegirmon toshida bir yo‘la un qilinadi. Bunday usul bilan, 

asosan, javdar uni olinadi. Bug‘doy uni (kepakli undan tashqari), odatda, mayin 

tortish usuli bilan olinadi. Mayin tortish usulining mohiyati shundan iboratki, 

unda bug‘doy doni begona aralashmalardan tozalangandan keyin yorma qilib 

yanchiladi, yorma yirik-maydaligiga qarab navlarga ajratilgach, yana alohida-

alohida tortiladi. Un necha nav qilib tortilishiga qarab, birinchi navli, ikkinchi 




 

navli va uchinchi navli bo‘lishi mumkin. 

Un tur, tip va navlarga  bo‘linadi.  Unning turi un olingan don ekini bilan 

belgilanadi. Nima maqsadga mo‘ljallanganligiga qarab unning turlari tiplarga 

(nonbop, makaronbop va boshqalarga), uning tur va tiplari esa sifatiga qarab 

tovar navlariga bo‘linadi. 

Unning  sifati  quyidagi  ko‘rsatkichlariga:  rangi,  ta'mi,  hidi,  yirik-mayda 

tortilganligi, namligi, yopishqoqligi, kislotaliligiga qarab belgilanadi.          

 

      Yuqori navli un sarg‘imtir tiniq oq rangli, past navli esa kulrang bo‘ladi. 



Yaxshi  sifatli  un  asta  chaynalsa,  ta'mi  shirinroq  bo‘ladi.  Noqulay  sharoitda  uzoq 

saqlangan unning ta'mi yomonlashadi: kislotaliligi ortadi, achigan, dimiqqan va boshqa 

yoqimsiz ta'mlar paydo bo‘ladi. 

Unga  xos  hid  sal  kelib  turishi  lozim.  Achigan  va  boshqa  yog‘  hidlar  unning 

sifatsizligidan dalolat beradi. 

Bug‘doy  unining  sifati  uning  yopishqoqlik  darajasi  va  sifatiga  bog‘liq.  Xamir 

qancha  yopishqoq  bo‘lsa,  non  shuncha  ko‘pchib,  g‘ovak-g‘ovak  bo‘lib  chiqadi. 

Yopishqoqligi 28-30% dan ortiq bo‘lgan bug‘doy uni yaxshi hisoblanadi. 

Un  quruq,  o‘rtacha  quruq,  nam  va  ho‘l  turlarga  bo‘linadi.  Quruq  unning  namligi 

14%  dan  oshmaydi.  U  uzoq  saqlanadi  va  nonbop  hisoblanadi.  O‘rtacha  quruq  unda 

14,5% dan 15,5% gacha nam bo‘lib, 0 dan 8°C gacha temperaturada yaxshi saqlanadi. 

15,5 dan 17% gacha nami bo‘lgan un nam, 17% dan ortiq nami bo‘lgan un esa ho‘l un 

hisoblanadi. 

Suli uni pecheniy va bolalar uchun to‘yimli aralashmalar tayyorlashda foydalaniladi. 

Arpa unidan non yopiladi. Makkajo‘xori uni non yopishda va qandolat mahsulotlari 

tayyorlashda bug‘doy va javdari unlariga aralashtirib ishlatiladi. 




Download 326,95 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish