Qarshi muhandislik iqtisodiyot

Pyezometrik zichlik o‘lchagichning sxemasi

---

168 
34.2- rasmda tenzometrik zichlik 
o‘lchagichning sxemasi keltirilgan. Nazorat 
qilinayotgan suyuqlik idish 1 ga shtutser 2 
orqali uzluksiz tushib turadi va undan 
shtutser 3 orqali chiqib ketadi, bu esa 
idishda doimo bir xil sath bo‘lishini 
ta’minlaydi. Asosiy idish 1 ning ichida 
etalon suyuqlik bilan to‘ldirilgan idish 4 
joylashtirilgan bo‘lib, uning zichligi nazorat 
qilinayotgan 
suyuqlikning 
minimal 
zichligiga teng bo‘lishi kerak. Etalon 
suyuqlik tuynuk 5 orqali kiradi, ortiqchasi 
esa to‘kish naychasi 6 orqali chiqib ketadi. 
Bu bilan sathning doimiyligiga, ballast 
bosimning va harorat o‘zgarishlarining kompensatsiya qilinishiga erishiladi. 
Nazorat qilinayotgan suyuqlik zichligi ozgina o‘zgarishi bilan elastik 
element 8 ning markaziga yelimlab yopishtirilgan tenzodatchik 7ning qarshiligi 
o‘zgaradi. Zichlik o‘lchagichi sifatida elektron avtomatik ko‘prik 9 qo‘llanilgan 
bo‘lib, uning yelkalarining biriga tenzodatchik 7 ulangan. Ko‘prik shkalasi zichlik 
birliklarida darajalangan. 
O‘lchashning pastki chegaralari ko‘prik shkalasini darajalashda idishlar 1 va 
4 ni zichligi tekshirilayotgan suyuqlikning minimal zichligiga teng bo‘lgan 
suyuqlik bilan to‘ldirishda aniqlanadi. 
2. Radioizotopli zichlik o‘lchash vositalari. 
Radioizotopli 
zichlik 
o‘lchagichlarning 
ishlash 
prinsipi 
radioaktiv manba j- 
nurlarining suyuqlikdan o‘tishida 
yutilishiga 
asoslangan. 
Bular 
suspenziya, pulpa, agressiv va 
katta bosimli suyuqliklarning 
zichligini o‘lchashda ishlatilishi 
mumkin. 
O‘lchash 
vositalari 
o‘lchanayotgan 
muhit 
bilan 
kontaktsiz bog‘langan. Bu esa 
bunday asboblarning afzalligiga 
kiradi. 
34.2 – rasm. Tenzometrik zichlik