Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Download 0,64 Mb.

bet	2/5
Sana	21.05.2017
Hajmi	0,64 Mb.
	#9406

1 2 3 4 5

Variantlar:

№	х₁, м	у₁, м	d_1-2, м	_1-2
1.	136707,03	123541,16	130,61379	13⁰ 00^I 35^II
2.	150377,73	123895,97	143,67516	14⁰ 18^I 38^II
3.	164048,43	124249,79	156,73654	15⁰ 36^I 42^II
4.	177719,13	124603,60	169,79792	16⁰ 54^I 45^II
5.	191389,84	124957,42	182,85930	18⁰ 12^I 49^II
6.	205060,54	125311,24	195,92068	19⁰ 30^I 52^II
7.	138074,10	123576,24	131,91992	13⁰ 08^I 23^II
8.	139441,17	123611,32	133,22606	15⁰ 15^II 12^II
9.	140808,24	123647,40	134,53220	18⁰ 24^I 00^II
10	142175,31	123682,48	135,83834	20⁰ 31^I 48^II

2.Teskari geodezik masala.

Koordinata orttirmalari quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:

EMBED Equation.3 (2.3)

Direksion burchak quyidagi formulada aniqlanadi:

EMBED Equation.3 ; (2.4)

1 – 2 yo’nalishidagi direksion burchak orqali rumb burchaklarining bog’lanishini aniqlaymiz: (2.1- jadvali asosida).

Direksion burchaklarining rumb burchagiga bog’liqligi.

2.1- jadval.

Choraklar.	Direksion burchak qiymatlari.	Rumb burchagi nomi.	Direksion burchak orqali rumbning aniqlanishi.
I II III IV	0⁰<₁<90⁰ 90⁰<₂<180⁰ 180⁰<₃<270⁰ 270⁰<₄<360⁰	ShG’ JSh_q JG’ ShG’	r₁= ₁ r₂= 180⁰ – ₂ r₃= ₃ – 180⁰ r₄= 360⁰ – ₄

Direksion burchak va koordinata orttirmalari orqali 1 – 2 chizig’ining qo’yilish masofasi quyidagicha aniqlanadi:

EMBED Equation.3 ; (2.5)

yokji (qilingan ishning to’g’riligini tekshirish uchun)

EMBED Equation.3 (2.6)

Variantlar:

№	х₁, м	х₂, м	у₁, м	у₂, м
1.	136707,03	136521,45	12354108,16	12354120,38
2.	150377,73	150300,68	12389518,97	12389505,11
3.	164048,43	164263,52	12424929,79	12425061,38
4.	177719,13	177871,25	12460340,60	12460253,41
5.	191389,84	191301,33	12495751,42	12495832,52
6.	205060,54	205128,07	12531162,24	12531213,03
7.	138074,10	137810,13	12357649,24	12357710,01
8.	139441,17	139538,67	12361190,32	12361073,51
9.	140808,24	140712,18	12364731,40	12364845,68
10.	142175,31	142240,98	12368272,48	12368167,71

Amaliy mashg’ulot №3.

Mavzu – Gorizontal burchak o’lchash jurnali.

Mashg’ulotning maqsadi: talabalarni marksheyderlik – geodezik hujjatlari bo’yicha qilinadigan ishlarga o’rgatish.
SHAPE \* MERGEFORMAT

7 – rasm.

Yarim usulda gorizontal burchak qiymati quyidagi formula orqali aniqlanadi:

_chap = а_chap – с_chap;

_o’ng = а_o’ng – с_o’ng.;

So’ngra quyidagi formula bilan tekshiriladi:

_chap – _o’ng=   1,5 * t.

bu yerda: t – teodolit o’rnatilishidagi aniqlik darajasi.
Hisoblashlar oxirida yarim usulda qilingan natijalar o’rtacha qiymati quyidagicha aniqlanadi:

EMBED Equation.3
Variant - 1.

Sana: Kuzatdi:

Obuhavo: Hisobladi:

Kuza- tuv nuqtasi.	Doira DCh, DO’	Gorizontal burchak sanog’i. (grad.)	Yarim usulda aniqlangan burchak. (grad.)	O’rtacha burchak qiymati. (grad.)	Izoh.
1	2	3	4	5	6
5 2 5 2	DCh DCh DO’ DO’	97⁰ 08^’ 30^” 321⁰ 46^’ 30^” 277⁰ 28^’ 00^” 142⁰ 05^’ 00^”
1 3 1 3	DCh DCh DO’ DO’	213⁰ 32^’ 30^” 132⁰ 19^’ 00^” 35⁰ 38^’ 00^” 314⁰ 24^’ 30^”
2 4 2 4	DCh DCh DO’ DO’	125⁰ 13^’ 30^” 342⁰ 39^’ 30^” 304⁰ 56^’ 00^” 162⁰ 21^’ 30^”
3 5 3 5	DCh DCh DO’ DO’	3⁰ 42^’ 30^” 259⁰ 51^’ 00^” 182⁰ 01^’ 30^” 78⁰ 10^’ 00^”
4 1 4 1	DCh DCh DO’ DO’	121⁰ 31^’ 30^” 44⁰ 34^’ 30^” 301⁰ 15^’ 30^” 224⁰ 19^’ 00^”

Variant - 2.

Sana: Kuzatdi:

Obuhavo: Hisobladi:

Kuza- tuv nuqtasi.	Doira DCh, DO’	Gorizontal burchak sanog’i. (grad.)	Yarim usulda aniqlangan burchak. (grad.)	O’rtacha burchak qiymati. (grad.)	Izoh.
1	2	3	4	5	6
5 2 5 2	DCh DCh DO’ DO’	61⁰ 42^’ 12^” 0⁰ 12^’ 24^” 243⁰ 58^’ 18^” 182⁰ 28^’ 36^”
1 3 1 3	DCh DCh DO’ DO’	37⁰ 09^’ 30^” 234⁰ 03^’ 00^” 219⁰ 11^’ 00^” 56⁰ 05^’ 00^”
2 4 2 4	DCh DCh DO’ DO’	156⁰ 38^’ 00^” 110⁰ 37^’ 30^” 336⁰ 16^’ 00^” 290⁰ 15^’ 00^”
3 5 3 5	DCh DCh DO’ DO’	31⁰ 18^’ 00^” 211⁰ 25^’ 30^” 213⁰ 38^’ 30^” 33⁰ 46^’ 00^”
4 1 4 1	DCh DCh DO’ DO’	130⁰ 02^’ 30^” 98⁰ 44^’ 00^” 311⁰ 01^’ 00^” 279⁰ 42^’ 00^”

Variant - 3.

Sana: Kuzatdi:

Obuhavo: Hisobladi:

Kuza- tuv nuqtasi.	Doira DCh, DO’	Gorizontal burchak sanog’i. (grad.)	Yarim usulda aniqlangan burchak. (grad.)	O’rtacha burchak qiymati. (grad.)	Izoh.
1	2	3	4	5	6
5 2 5 2	DCh DCh DO’ DO’	13⁰ 56’ 31^” 101⁰ 17^’ 28^” 192⁰ 40^’ 11^” 280⁰ 01^’ 08^”
1 3 1 3	DCh DCh DO’ DO’	43⁰ 21^’ 03^” 95⁰ 36^’ 10^” 222⁰ 59^’ 50^” 275⁰ 14^’ 53^”
2 4 2 4	DCh DCh DO’ DO’	16⁰ 43^’ 49^” 322⁰ 15^’ 01^” 195⁰ 58^’ 50^” 141⁰ 30^’ 00^”
3 5 3 5	DCh DCh DO’ DO’	40⁰ 41^’ 24^” 339⁰ 39^’ 18^” 219⁰ 53^’ 10^” 158⁰ 51^’ 00^”
4 1 4 1	DCh DCh DO’ DO’	158⁰ 16^’ 30” 112⁰ 14^’ 30^” 336⁰ 53^’ 31^” 290⁰ 51^’ 29^”

Variant - 4.

Sana: Kuzatdi:

Obuhavo: Hisobladi:

Kuza- tuv nuqtasi.	Doira DCh, DO’	Gorizontal burchak sanog’i. (grad.)	Yarim usulda aniqlangan burchak. (grad.)	O’rtacha burchak qiymati. (grad.)	Izoh.
1	2	3	4	5	6
5 2 5 2	DCh DCh DO’ DO’	108⁰ 11^’ 40^” 17⁰ 35^’ 30^” 289⁰ 03^’ 55^” 198⁰ 27^’ 43^”
1 3 1 3	DCh DCh DO’ DO’	201⁰ 28^’ 30^” 51⁰ 03^’ 15^” 21⁰ 58^’ 45^” 231⁰ 33^’ 10^”
2 4 2 4	DCh DCh DO’ DO’	300⁰ 44^’ 55^” 90⁰ 04^’ 30^” 121⁰ 51^’ 00^” 271⁰ 10^’ 40^”
3 5 3 5	DCh DCh DO’ DO’	113⁰ 31^’ 20^” 78⁰ 30^’ 35^” 292⁰ 58^’ 30^” 257⁰ 57^’ 45^”
4 1 4 1	DCh DCh DO’ DO’	150⁰ 13^’ 30^” 98⁰ 22^’ 20^” 331⁰ 15^’ 30^” 279⁰ 24^’ 10^”

Amaliy mashg’ulot № 4.

Mavzu – Teodolit yolidagi ochiq yoki yopiq polygon nuqtalarining

koordinatalarini hisoblash.

Amaliy mashgulot maqsadi: talabalarni teodolit yo’li s’yomkasidagi qilinadigan kameral hisoblash ishlariga o’rgatish.

Burchak bog’lanmasligi qiymatini aniqlash va burchaklarni tenglash.

Dala ishlarida hisoblab chiqarilgan qiymatlar, yani _amal.Aniqlanib yopiq poligonda burchaklar bog’lanmasligi qiymati quyidagi formula orqali aniqlanadi:

EMBED Equation.3

(4.1)
Bu yerda: f_β – burchaklar bog’lanmasligi.

_amal.– o’lchangan burchaklar yig’indisi;

_naz. – burchaklarning nazariy yig’indisi.;

Yopiq poligon burchaklarining yig’indisi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

EMBED Equation.3 (4.2)

где n – o’lchangan burchaklar soni.

Amaliy va nazariy burchaklar yig’indisi ayirmasi burchak bog’lanmaslik xatosi deyiladi va f_β harfi bilan belgilanadi, yani f_β quyidagicha aniqlanadi:

EMBED Equation.3 (4.3)

Yopiq polygon yo’lida burchak bog’lanmaslik xatosi quyidagi formulalarda aniqlanadi:

O’ng’ burchaklar uchun

EMBED Equation.3 (4.3)

Chap burchak uchun

EMBED Equation.3 (4.4)

_boshl., _oxir. – boshlang’ch va oxirgi direksion burchaklar.

Bitta burchak yo’l quyarlik xatosi, to’liq qabulda o’lchangan burchak, teng 1,5*t bo’lsa, u holda jami yo’l quyarlik (chekli) xato quyidagicha bo’ladi:

EMBED Equation.3 (4.5)

yoki

EMBED Equation.3 (4.6)

где f__chek_. – jami yo’l quyarlik (chekli) xato; t – teodolit o’rnatilishidagi aniqlik darajasi. п – o’lchangan burchaklar soni.

Poligon tomonlarining direksion burchaklarini aniqlash.

SHAPE \* MERGEFORMAT

4.1– rasm.

Teodolit yo’lidagi direksion burchaklarni aniqlash uchun, biron bir tomon direksion burchagi aniq bo’lishi kerak.Buning uchun har bir tomonning direksion burchagini hisoblab chiqish kerak bo’ladi. Bu teodolit yo’lini tayanch punktga bog’lash yoki magnit azimutini o’lchash u orqali magnit azimutdan direksion burchakka o’tish hisbiga magnit milining og’ishi -  va meridianlar yaqinlashishi -  ni aniqlash kerak.

Agar berilgan tomonning boshlang’ich direksion burchagi - _boshl. va birinchi o’ng burchak - ₁, ma’lum bo’lsa, 1 – 2 tomonning direksion burchagi _1-2 ni aniqlash mumkin (4.1а- rasm).

4.1а- rasmga ko’ra _1-2 = _I-II - ₁, bu yerda _I-II = _boshl. + 180⁰; shuning uchun

_1-2 = _н + 180⁰ – ₁bo’ladi.

Qolgan tomonlar uchun:

_2-3 = _1-2 + 180⁰ – ₂,

_3-4 = _2-3 + 180⁰ – ₃).

……………………….. (4.7)

………………………..

_i,i+1 = _{i-1, i}  180⁰ - _i;

_oxir. = _boshl. + п180⁰ - EMBED Equation.3 ,

bu yerda i – direksion burchak qatnashayotgan burchak nomeri.

_boshl., _oxir_. – boshlang’ich va oxirgi direksion burchak;

п – teodolit yo’lidagi burchaklar soni.

Teodolit yo’lida chap burchaklar o’lchanganda quyidagi formulada aniqlanadi (5.1b- rasm):

_i,i+1 = _{i-1, i}  180⁰ - _i;

_oxir. = _boshl. - п180⁰ + EMBED Equation.3 , (4.8)

Yopiq poligon nuqtalarining koordinatalarini hisoblash. Koordinata orttirmalari yuqorida keltirilgan 2.1- formulasida yoki xuddi shu chiziq uchun orttirmalarni oddiy kalkulyator va trigonometrik funksiyalar jadvalidan foydalanib, 5- ustundagi rumb burchagi orqali hisoblash mumkin.

х = d cos_1-2; y = d sin_1-2; yoki

х = d cosr_1-2; y = d sinr_1-2;

Koordinata orttirmalarining xatosini aniqlash va ularni tenglash. Yopiq poligonda koordinata orttirmalarining algebraik yig'indisi nazariy jihatdan nolga teng bo'lishi kerak, ya'ni: x = 0; y =0;

Amalda esa burchak va tomonlar uzunligini o'lchashda yo'l qo'yilgan xatolar ta'siri natijasida

f_x = x_amal - x_naz ;

f_y = y_amal - y_naz ; (4.9)

Teodolit yo'li koordinatalarini hisoblash jadvali.

4.1-jadval.

1 t/t №	Gorizontal burchaklar.		Direk- sion burchak	Rumb burchagi.	Chiziq uzunligi (m)	Koordinata orttirmalari (m).				Koordinatalar (m).
	Gorizontal burchaklar.					Hisoblangan.		To’g’rilangan.		± X	± Y
	O’lchangan.	To’g’ri-langan.				± Δx_his	± Δy_his.	± Δx_to’g’.	± Δy_to’g’.	± X	± Y
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Yopiq polygon.
1	153⁰29^I	153⁰29^I				- 0,04	- 0,03			5900	7900
			213⁰41^I	JG", 33⁰41^I	274,76	- 228,63	- 152,38	- 228,67	- 152,41
2	95⁰59^I	95⁰59^I				- 0,04	- 0,03			5671,33	7747,59
			297⁰42^I	ShG", 62⁰18^I	321,42	+ 149,41	- 284,58	+ 149,37	- 284,61
3	83⁰08^I	83⁰08^I				- 0,04	- 0,03			5820,70	7462,98
			34⁰34^I	ShSh_Q, 34⁰34^I	288,48	+ 237,55	+ 163,67	+ 237,51	+ 163,63
4	128⁰46^I	128⁰46^I				- 0,04	- 0,03			6058,21	7626,62
	+0⁰01^I		85⁰48^I	ShSh_Q, 85⁰48^I	296,85	+ 21,74	+ 296,05	+ 21,70	+ 296,02
5	78⁰37^I	78⁰38^I				- 0,03	- 0,02			6079,91	7922,64
			187⁰10^I	JG', 7⁰10^I	181,30	- 179,88	- 22,62	+ 179,91	- 22,64
1										5900	7900
Jami	539⁰59^I	540⁰00^I			1462,81	+ 408,70	+ 459,72
						- 408,51	- 459,58
						+ f_X= 0,19	+ f_Y= 0,14
Diogonal yo’li.
3
			34⁰34^I
4	53⁰40^I	53⁰40^I					+ 0,01			6058,21	7626,62
			160⁰54^I	JSh_Q, 19⁰06^I	120,62	- 113,98	+ 39,47	- 113,98	+ 39,48
6	219⁰41^I	219⁰41^I					+ 0,01			5944,23	7666,10
			120⁰13^I	JSh_Q, 58⁰47^I	103,98	- 53,89	+ 88,92	- 53,89	+ 88,93
7	119⁰16^I	119⁰16^I				- 0,01	+ 0,01			5890,34	7755,03
	+0⁰01^I		181⁰57^I	JG', 1⁰57^I	219,13	- 219,00	- 7,45	- 219,01	- 7,44
2	64⁰14^I	6415^I								5671,33	7747,59
			297⁰42^I
3
Jami	456⁰51^I	456⁰52^I			443,73	- 386,87	+ 120,94			- 386,88	+ 120,97

Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5