Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

25.3.Tal tizimi

Jixozlarni ko‘tarish va tushirishni osonlashtirish uchun kronblok va talblokdan tashkil topgan tal tizimi ishlatiladi. Tal tizimiga kryuk va tal kanati ham kiradi. Tal kanati bir uchi harakatlanuvchi blok yoki minora asosiga berkitiladi, ikkinchi uchi lebetka barabaniga o‘ralgan bo‘ladi.

Tal blok shkivlar soni bo‘yicha birdan to‘rttagacha shkivli qilib tayyorlanadi 197- rasimdan ko‘rinib turibdiki blok shkivlari umumiy o‘q 2 ga o‘rnatilgan. Har-bir shkivga ikkitadan rolikli podshipnik 4 joylashtirilgan yuqori qismi ko‘prik (yuqori serga 1), unga tal kanati uchi mahkamlanadi. Shekaning pastki qismiga ko‘taruvchi kryuk bilan biriktirish uchun serьga 6 osiladi. Yuk ko‘tarish qobilyati 10, 15, 25 ,50
va75 tn bo‘lgan tal bloklar ishlab chiqiladi.


25.4. Quvur va shtangalarni ko’tarib tushirish uchun ishlatiladigan asosiy instrumentlar

Quvurlar tizmasini mufta tagidan ushlab turish uchun quvur elevatorlari qo‘llaniladi. Ikki turdagi elevatorlar ishlab chiqarilgan: ikki shtropli (35-rasm) yuk ko‘tarish qobilyati 50 va 25 tn va bir shtropli yuk ko‘tarish qobilyati15 tn li.

Quvurlarni qo‘lda echish va maxkamlash uchun «Krasni Sormova» zavodi va Xalatyan tuzilishli ekevatorlar qo‘llaniladi. Xalatyan elevatori oxirgi turlari bir muncha engil diametri 38 mmli quvurlar uchun 14 kg, 102 mm li quvurlar uchun 35
kg bo‘ladi.
Nasos shtangalarini ushlash uchun shtanga elevatorlari ikki turi ishlab chiqiladi: ESHN –5 yuk ko‘tarish qobilyati 5 tn va ESHN –10 yuk ko‘tarish obilyati 10 tn.

Tekshirish uchun savollar

1. Quduqlarni ta‘mirlashning qanday turlari mavjud?
2. Er osti ta‘mirlashga qanday ishlar kiradi?
3. Quduqlarni ishlatish koeffisenti deganda nimani tushinasiz?
4. Er osti ta‘mirlash brigadasi necha kishidan tashqil topgan bo‘ladi?
5. Ko‘tarib-tushiruvchi moslamalarning qanday turlari mavjud.
6. Muqim ko‘tarib-tushiruvchi inshoat turlarini aytib bering.
7. Machta nima va qanday turlari mavjud.
8. Tal tizimi tarkibiga nimalar kiradi va ular nima maqsadda ishlatiladi?
9. Elevatorlar nima maqsadda ishlatiladi?
10. Elevatorning qanday turlarini bilasiz?