Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti "axborot texnologiyalari" kafedrasi "TEXNIK TIZIMLARDA axborot texnologiyalari"

Konstruktorlar va kuzda tutilgan qiymatlar 
Konstruktorlarda kuzda tutilgan qiymatlardan ham foydalanish mumkindir. Misol uchun 
qo’yidagi konstruktor employee oklad qiymatini dasturda ko’rsatilmagan bo’lsa 10000.0 teng 
qilib oladi.: 
employee::employee(char *name, long employee_id, float salary = 10000.00)
{ 
strcpy(employee::name, name); 
employee::employee_id = employee_id; 
if (salary < 50000.0) 
employee::salary = salary; 
else // Nedopustimihy oklad
employee::salary = 0.0;
 
 
 

---

Destruktorlar 
Sinfning biror ob'ekti uchun ajratilgan hotira ob'ekt yo’qotilgandan so’ng bo’shatilishi 
lozimdir. Sinflarning mahsus komponentalari destruktorlar, bu vazifani avtomatik bajarish 
imkonini yaratadi. 
Destruktorni standart shakli qo’yidagicha :
~ sinf_nomi ( ) {destruktor tanasi} 
Destruktor parametri yoki qaytariluvchi qiymatga ega bo’lishi mumkin emas. (hatto void 
tipidagi) 
Statik elementlar. sinf statik kompanentalari. 
Sinf kompleks ob'ektlari uchun umumiy bo’lgan elementlar statik elementlar deb ataladi. 
Yangi ob'ektlar yaratilganda statik elementlarga murojat qilish uchun oldin inizializatsiya 
qilinishi lozim. Inizializatsiya qo’yidagicha amalga oshiriladi: 
Sinf-nomi:: kompleks-nomi initsializator 
Misol uchun skladdagi tovarni kompleks tasvirlovchi sinfni kurib chiqamiz. Bu sinf 
komponentalari qo’yidagilardan iborat: 
- Tovar nomi
- Olish narhi 
- Kushimcha narh foiz ko’rinishida 
- Tovar haqida ma'lumotlar kiritish funktsiyasi
- Tovar haqida ma'lumotlar va Tovar narhini chiqaruvchi funktsiya; 
Sinf ta'rifi : 
Goods. Cpp 
#include  
Struct goods 
{ char name [40]; 
float price; 
Static int percent; 
Void input() 
{cout <<” Tovar nomi:”; cin>>name; 
cout<<” Tovar narhi:”;cin>>price; 
} 
Har bir yangi ob'ektning kompanentalari faqat shu ob'ektga tegishli bo’ladi. Sinf 
kompanentasi yagona bo’lib va hamma yaratilgan ob'ektlar uchun umumiy bo’lishi uchun uni 
statik element sifatida ta'riflash ya'ni 
Static
atributi orqali ta'riflash lozimdir. S sharning statik 
kompanentalarini inizializatsiya qilishdan so’ng dasturda ob'ektlarni kiritmasdan oldin ishlatish 
mumkin. Agar kompanenta 
private
yoki 
protected
sifatida ta'riflangan bo’lsa unga kompanenti 
funktsiya yordamida murojat qilish mumkin. Lekin kompaneta funktsiyaning chaqirish uchun 
biror ob'ekt nomini ko’rsatish lozim. Lekin statik kompanentaga murojat qilinayotgan birorta 
ob'ekt yaratilmagan bo’lishi yoki bir nechta ob'ektlar yaratilgan bo’lishi mumkin shuning uchun 
sinf statik elemntlariga ob'ekt nomini ko’rsatmasdan murojat qilish imkoniyatiga ega. Bunday 
imkoniyatni statik kompanenta funktsiyalar yaratadi. Statik kompanenta funktsiyaga ob'ekt nomi 
yoki obe'ktga ko’rsatkich orqali murojaat qilish mumkin. Shu bilan birga nomi orqali 
qo’ydagicha murojaat qilish mumkin. 
Sinf - nomi: Statik – funktsiya –nomi 
Qo’yidagi dasturda point sinfi uch o’lchovli fazodagi nuqtani aniqlaydi va shu bilan birga 
o’z ichiga shu nuqtalar sonini oladi. 
# include  
clearr point 3 
{double x,y,z; 
static int N; 
public 
point 3 (double xu=0.o,double yu=0.o, double zu=0.o) 

---

{N + +; x=xn; y=yn; z=zn; } 
static int & count ( ) {return N; } 
}; 
int point 3: :N=0; 
void main (void) 
{cout < <”\ n size of ( point 3)=” < < size of (point 3) ; 
point 3 A (0: 0, 1. 0, 2. 0); 
cout < < “ \ nsize of (A)=”< < size of (A) 
point 3 B (3.0, 4.0, 5.0)