Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti "axborot texnologiyalari" kafedrasi "TEXNIK TIZIMLARDA axborot texnologiyalari"

Sanab o‘tiluvchi tur: 
Ko‘p miqdordagi, mantiqan bog‘langan o‘zgarmaslardan 
foydalanganda sanab o‘tiluvchi turdan foydalanilgani ma’qul. Sanab o’tiluvchi o‘zgarmaslar 
enum kalit so‘zi bilan aniqlanadi. Mazmuni bo‘yicha bu o‘zgarmaslar oddiy butun sonlardir. 
Sanab o‘tiluvchi o‘zgarmaslar C++ standarti bo‘yicha butun turdagi o‘zgarmaslar hisoblanadi. 
Har bir o‘zgarmasga (songa) mazmunli nom beriladi va bu identifikatorni dastur ning boshqa 
joylarida nomlash uchun ishlatilishi mumkin emas. Sanab o‘tiluvchi tur qo‘yidagi ko‘rinishga 
ega: 
enum {
1
> =
1
>,
2
qiymat
2
>,… 

n
> =
n
> } ; 
bu yerda, enum – kalit so‘z (inglizcha enumerate – sanamoq); nomi>- o‘zgarmaslar ro‘yxatining nomi; - butun qiymatli konstantalarning nomlari; 
i
> - shart bo‘lmagan initsializatsiya qiymati (ifoda). 
Misol uchun hafta kunlari bilan bog‘liq masala yechishda hafta kunlari dush (dushanba), 
sesh (seshanba), shor (chorshanba), paysh (payshanba), juma (juma), shanba (shanba), yaksh 
(yakshanba) o‘zgarmaslarini ishlatish mumkin va ular sanab o‘tiluvchi tur yordamida bitta satrda 
yoziladi: 
enum Hafta {dush, sesh chor, paysh, juma, shanba,yaksh} ; 

---

Sanab o‘tiluvchi o‘zgarmaslar quyidagi xossaga ega: agar o‘zgarmas qiymati 
ko‘rsatilmagan bo‘lsa, u oldingi o‘zgarmas qiymatidan bittaga ortiq bo‘ladi. Kelishuv bo‘yicha 
birinchi o‘zgarmas qiymati 0 bo‘ladi. 
Initsializatsiya yordamida o‘zgarmas qiymatini o‘zgartirish mumkin: 
enum Hafta {dush=8 ,sesh,chor=12 ,paysh=13 , juma=16, shanba, yaksh=20} ; 
Bu e’londa sesh qiymati 9, shanba esa 17 ga teng bo‘ladi. 
Sanab o‘tiluvchi o‘zgarmaslarning nomlari har xil bo‘lishi kerak, lekin ularning qiymatlari 
bir xil bo‘lishi mumkin: 
enum{no1=0,toza=0,bir,ikki,juft=2 ,uch} ; 
O‘zgarmasning qiymati ifoda ko‘rinishda berilishi mumkin, faqat ifodadagi nomlarning 
qiymatlari shu qadamdagacha aniqlangan bo‘lishi kerak: 
enum { ikki=2 ,turt=ikki*2 } ; 
O‘zgarmasni qiymatlari manfiy son bo‘lishi ham mumkin:
enum {minus2=-2 minus1,nol,bir} ;