Qarshi kurashning

Islamofobiya. 
Ilmiy adabiyotlardagi mavjud m a’lumotlarga ko‘ra, 
islamophobia atamasi 1997-yilda britaniyalik tadqiqotchi Runnmed Trast 
(Runnym ed Trust)ning «Islamofobiya — barcha uchun chaqiriq» deb 
nom langan m a’ruzasi nashr etilgandan so‘ng keng qo‘llana boshlagan.
; Boshqa manbalarda «islamofobiya» atamasi Fransiyada yashovchi eronlik 
[ m usulm on faollari tom onidan muomalaga kiritilgani qayd etiladi.
Islamofobiya bilan bog‘liq m uam m olarni tadqiq etish loyihasiga 
rahbarlik qilgan Sasseks universiteti professori G ordon Konvey (Gordon 
Conwey) fikricha, islamofobiya islomni qoloq sivilizatsiya, musulmon 
m adaniyatini qotib qolgan va o ‘zgarmas deb bilishga, o ‘zgacha fikrlar 
va munozaraga dushnianlik ko‘zi bilan qaraydigan, ayollarni kamsitadigan, 
aqidaparast va boshqa madaniyatlarga xavf-xatar tug‘dirish salohiyatiga 
ega m adaniyat sifatida baholashga asoslangan. Bu fikrni britaniyalik 
tadqiqotchi Runnmed Trast qisqacha qilib «Islom sherik emas, dushman» 
degan g‘oyada ifodalab bergan edi.
U m um an olganda, islamofobiya islom dinini tanqid qilish, unga 
bo'lgan nafrat, yoqtirmaslik ruhidagi qarashlar va musulmonlarga nisbatan 
kamsitish, tazyiq o'tkazishga asoslangan harakatlarni ifodalaydi.
2001-yil 11-sentabr terakti bunday aksilislomiy qarashlarning yangi 
to ‘lqinini keltirib chiqardi va yuqorida aytilgan «aksioma»ni tasdiqladi 
desak bo'ladi.
Mutaxassislar Yer yuzining turli nuqtalarida diniy ekstremistik 
tashkilotlar tom onidan qo‘poruvchilik harakatlari davom ettirilayotgan 
bir paytda islamofobiyaning bundan keyin ham o ‘sishi xavfi borligini 
qayd qilmoqdalar. Bunday xavf mavjudligini quyidagi raqamlarda ko‘rish
55

---

mumkin. «Evrobarometr» m a’lumotlariga ko‘ra, shvetsiyaliklarning 18, 
italiyaliklarning 30, niderlandiyaliklarning 31, britaniyaliklarning 32, 
fransuzlarning 48 foizi boshqa din va madaniyat vakillarini butunlay 
yoqtirmasliklarini ta’kidlaydilar.
U m um an olganda, bugungi kunda islamofobiya rivojiga ta ’sir 
qilayotgan bir qator omillarni ko‘rsatish mumkin.