Qarshi kurashning

Indoneziya 
umumiy aholisining 90 foizdan 
ortig‘ini musulmonlar tashkil etmoqda. Aholining asosiy qismini tashkil 
etuvchi yava, sundak, minangkabay, bugu, bataki millatlari vakillari 
islomga e ’tiqod qiladilar.
Shu bilan birga, musulmon aholining ayrim qatlamlari orasida hali 
ham islomgacha boigan davrdagi udumlar saqlanib qolayotganini ko‘rish 
mumkin.
M am lakatda ilk islomiy harakatlarning kelib chiqish tarixi 1921- 
yilda mustamlakachilarga qarshi b o ig an «Islom birligi» harakati bilan 
bogTiq. Turli kelishmovchiliklar oqibatida inqirozga yuz tutgan, mazkur 
tashkilot 1930-yilda qayta tiklanib, «Indoneziya islom partiyasi» nomini 
oldi va mustaqil siyosiy partiya sifatida faoliyat olib bordi, 1973-yilga 
kelib, ekstrem istik faoliyati uchun hukum at tom onidan rasm an 
taqiqlandi.
1926-yilda tashkil etilgan «Naxdatul Ulamo» tashkilotining shiori 
va maqsadi aholi o‘rtasida islomni targ'ib qiiish edi. Bu tashkilot ham
46

---

1953-yilda siyosiy partiya darajasini oldi va oxirgi yillarga kelib, 
m am lakatda keskin siyosiy vaziyatni yuzaga keltirdi. Oqibatda 1984- 
yilda uning faoliyati ham to‘xtatildi.
So'nggi yillarda Indoneziyada sodir etilgan qator terrorchilik 
harakatlari, hukumatga qarshi chiqishlar yuqoridagi kabi tashkilotlarning 
faoliyati beiz ketmagani, mamlakatda maxfiy faoliyat olib borayotgan 
b a’zi diniy-ekstremistik harakatlar tegishli imkoniyatlarga ega ekanini 
ko'rsatadi.
Geografik va strategik jihatdan juda qulay yerda joylashgan 
Malayziya
aholisining 53 foizini sunniylik yo‘nalishining shofiiy mazhabiga e’tiqod 
qiluvchi musulmonlar tashkil etadi.
M usulmonlarning aksariyatini mamlakatning g‘arbiy tum anlarida 
yashaydigan malay va sharqiy mintaqalarida istiqomat qiladigan kadazine, 
klemantan va melanau millatlariga mansub aholi tashkil etadi. Bundan 
tashqari arablar va Hindistondan kelib qolgan musulmonlar ham bor.
Malayziya Konstitutsiyasi turli dinlarga erkin e ’tiqod qitishni 
kafolatlasa-da, islomning sunniylik yo‘nalishi rasmiy din sifatida qabul 
qilingan. Rasmiy hukumat islom dini keng tarqalishiga har tomonlama 
zam in yaratm oqda. Jum ladan, islom dinini qabul qilganlar turli 
imtiyozlarga ega bo‘ladilar. Shuning uchun ham, xudoga ishonmasa-da, 
m azkur dinga e ’tiqod qilishni afzal ko‘radiganlar ko‘p uchraydi.
Yuqorida qayd etilgan Janubi-Sharqiy Osiyo m am lakatlaridan 
tashqari aholining umumiy tarkibidagi ulushi biroz kamroq b o ‘lsa-da, 
musulmonlar yana bir qator davlatlarda ko‘p millionli jamoaga egaligini 
ta ’kidlash zarur. Xususan, Tailandda islom diniga e ’tiqod qiluvchilar 
m am lakat aholisining 6 foizini (2 million) tashkil etadi. Ular asosan 
m amlakatning janubiy qismida istiqomat qiladi.