Demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini qurish.
Ko‘pgina
rivojlangan davlatlarda fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishga
muayyan darajada erishilgan bo‘lsa-da, uni yanada takomillashtirish
jarayoni davom etmoqda. Fuqarolik jamiyati tushunchasi asosida inson
erkinligi, uning barcha ko‘rinish va munosabatlarda namoyon bo'lishi
g‘oyasi yotadi. Xususan, u iqtisodiy sohada xususiy mulkka ega bo‘lish,
129
siyosiy sohada siyosiy hayotda ishtirok eta olish, huquqiy sohada teng
huquqlilik, ijtimoiy sohada uyushmalarga birlashish, diniy sohada -
vijdon erkinligi, madaniy sohada — madaniy xilma-xillik, millatlararo
va irqlararo munosabatlarda — millatlar, irqlarning tengligi va tolerant
munosabatda boMishi, kommunikatsiya sohasida — axborotlami erkin
ayirboshlash va so‘z erkinligi, mafkuraviy sohada — g‘oyaviy xilma-
xillik, plyuralizm, migratsiya sohasida — insonning yashash joyini
erkin tanlash, ruhiy sohada — inson hurfikrliligi va fikrlarning teng
huquqli raqobati asosida rivojlanishi orqali amalga oshadi, deb e ’tirof
etiladi.
Voqelikda bu sohalarning barchasida ideal holatga erishish imkoni-
yati chegaralanmagan. Lekin tarixiy tajriba ushbu ideal maqsadga
amaliyotda muayyan darajada yaqinlashish mumkinligini ko‘rsatdi.
0 ‘zbekiston mustaqillikka erishganidan so‘ng dunyoda eng rivojlan-
gan m am lakatlar qatoriga qo ‘shilish ham da fuqarolik jamiyati ham da
dunyoviy, demokratik adolatli huquqiy davlatni shakllantirish maqsadini
o ‘z oldiga qo‘ydi. Shundan kelib chiqib, hozirgi zamon sivilizatsiyasiga
xos siyosiy faoliyat va uyushuvning o'zim izga mos tizimlari, yangi
siyosiy in stitu tla r va texnologiyalar, jam iyat siyosiy h ay otida
qatnashishning asosiy shakllari (ikki palatali parlam ent, demokratik
saylovlar, referendum lar, um um xalq muhokamalari)
yaratildi. Bu
borada jahonda ishlab chiqilgan, rivojlangan demokratik davlatlarga xos
boMgan ko‘ppartiyaviylik tizimi, nodavlat tashkilotlarning faolligi va
jamiyat hayotida har tom onlam a qatnashishi mamlakatimizning o ‘ziga
xos vaziyatiga mos ravishda ro‘yobga chiqmoqda.
Yaqin o‘tmishda xususiy mulk taqiqlangan va oqibatda iqtisodiy faoliyat
erkinligi yo‘q qilingan edi. Inson faoliyati va mohiyati yaxlitligi nuqtayi
nazaridan iqtisodiy erksizlik boshqa sohalardagi erkinliklaming ham
shakllanishiga to ‘siq bo‘ldi. Shuning uchun ham, yaqin o ‘tmishda e ’lon
qilingan erkinliklar ko‘p jihatdan ro‘yobga chiqmay deklaratsiya shaklida
qolib ketdi. Shu sababli respublikalar mustaqillikka intildi va oqibatda
istiqlolga erishdi. Davlatimiz mustaqilligi millatimizning eng yuksak
n e’mati va milliy erkinligimizning asosidir.
0 ‘z b e k isto n d a fuqarolik jam iy atin i qurish o ‘tish davri qi-
yinchiliklarini m um kin qadar kam aytirish, turli ijtim oiy illatlar,
adolatsizliklarning oldini olish yo‘li bilan am alga oshirilm oqda.
0 ‘zbekiston boshqa davlatlar kabi fuqarolik jamiyati qurishda insoniyat
aw al bosib o ‘tm agan, yangi yoMdan bormoqda. Bu yo'lda totalitar
tuzum davridagidan farqli ravishda inson faolligi, erkinligi, tashabbusi
va ijodkor kuchini rivojlantirish asosida fuqarolik jamiyati qurilishi mo'ljal-
lanmoqda.
130
Do'stlaringiz bilan baham: |