O’zbeksiton respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti «Yengil sanoat mahsulotlari texnologiyasi»

Tayanch iboralar: Qoplama cho’ntak, listochka, qaytma baxyaqator,
Reja:

15.1.Qoplama cho’ntaklarning turlari. Qoplama cho’ntak yuqori qirqimiga ishlov berish.

15.2. Astarli qoplama cho’ntaklarni tikish va asosiy detallarga ulash usullari.
15.1. Qoplama cho’ntaklarning turlari. Qoplama cho’ntak yuqori qirqimiga ishlov berish.

Qoplama cho’ntaklar quyidagicha bo'ladi: listochkali qoplama cho’ntaklar, astarli qoplama cho'ntaklar, ziyi egri chiziq shaklidagi qoplama chontak va chontakning yuqori qismi uqa qo’yib dazmollangan cho’ntak.

Dastlab qoplama cho’ntaklarning yuqori qirqimiga ishlov beriladi. Qoplama cho’ntakning teskari tomoniga belgilangan chiziq bo’ylab yuqori ziyida bukishga mo’ljallangan tomonga yelim yoki oddiy uqa qo’yiladi. Qoplama cho’ntak belgilangan chiziq bo’ylab, teskarisi tomonga bukib dazmollanadi.

Qoplama cho’ntakning yuqori ziyi egri chiziq shaklida bo’lganda esa ,uni yuqori qirqimiga qo’shimcha avra gazlama va uqa qo’yib, 0,5 sm kenglikda ag’darma chok bilan tikiladi. Chok haqining bir nechta joyi kertib qo’yilib, qo’shimcha gazlama cho’ntak teskari tomonga ag’dariladi va qoplama cho’ntak gazlamasidan 0,2-0,3 sm kenglikda kant hosil qilib, cho’ntak ziylari dazmollanadi.

Qoplama cho’ntak listochkali bo’lsa, uqa listochkaning bukiladigan ziyiga qo’yiladi. Listochka cho’ntak detalga 0,5 sm kenglikdagi biriktirma chok bilan ulanadi. Chok avval yorib dazmollanadi, keyin listochka tomonga yotqizib dazmollanadi. Listochkaning pastki qirqimini 0,5-0,7 sm bukib, qo’lda yashirin qaviq solib yoki maxsus yashirin baxya mashinada cho’ntakka tikiladi.

Old bo'lak o'ng tomonida uchta (ko'ndalanggiga bitta yotiq va cho'ntak og'zi ikki chetida tik chiziq) chiziq bilan cho'ntaklar o'rni belgilanadi. Qoplama cho'ntak avrasining teskari tomoniga belgilangan chiziq bo'ylab, yuqori ziyidan bukishga mo'ljallangan tomonga yelim yoki oddiy uqa qo'yiladi. Qoplama cho'ntak avrasi belgilangan chiziq bo'ylab, teskari tomonga bukib dazmollanadi.