Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

Munozara yordamida mavzuni mustahkamlash
Quyidagi savollarga og’zaki javob bering.
1. Qushlar uchishga o’tishi bilan skeletida qanday o’zgarishlar sodir bo’lgan?
2. Qushlar ikki oyoqlab yurishga o’tishi bilan skeletida qanday o’zgarishlar sodir bo’lgan?
3. Qushlar yirik tuxum qo’yishga o’tishi bilan skeletida qanday o’zgarishlar sodir bo’lgan?
4. Qushlar skeletida boshqa hayvonlarda uchramaydigan qanday suyaklar hosil bo’lgan?
5. Qushlar bosh skeleti qanday tuzilgan?

Mavzu bo’yicha bilimlarni tekshirish
Chiqish testlarini ishlang:
1. Qushlar skeletining o’ziga xos xususiyatlari keltirilgan javoblarni belgilang: A-besh panjali oyoq skeleti paydo bo’lgan, B-ko’krak qafasi paydo bo’lgan, V-oldingi oyoq suyaklari o’zgarib qanot skeletiga aylangan, G-ko’krak va bel umurtqalarida qovurg’alar mavjud, D-to’sh suyagi o’zgarib ko’krak tojga aylangan, Ye-bel, dumg’aza va dum umurtqalari qo’shilib murakkab dumg’azani hosil qilgan, J-giomandibulyar suyagi o’rta quloq suyagiga aylangan, Z-suyaklari yupqa va pnevmatik, I-tovon va oyoq kaft suyaklar o’zgarib tsevkaga aylangan, M-qovurg’alarining orqa va qorin qismlari bo’lib ilmoqchalarga ega, N-qov suyagi o’zaro qo’shilmay ochiq chanoqni hosil qilgan, O-umurtqalari protsel tipda, K-dum umurtqalari bir necha o’nta, P-kichik boldir suyagi yaxshi rivojlangan.
2. Kaptar umurtqa qismlari va ular sonini juftlab yozing: A-bo’yin, B-ko’krak, V-murakkab dumg’aza, G-erkin dum umurtqalari; 1-1+6+2+5=14ta, 2-6ta, 3-14ta, 4-4ta.
3. Qaysi javoblarda qanot skeleti va yelka kamari suyaklari ko’rsatilgan? A-kurak, B- karakoid, V-tsevka, G-o’mrov, D-yonbosh, Ye-son, J-yelka, Z-kaft, I-qov, K-quymich, M-bilak, N-katta boldir, O-kichik boldir, P-tirsak.
4. Qaysi javoblarda orqa oyoq skeleti va chanoq kamari suyaklarini ko’rsatilgan? (2-topshiriq).
5. Qushlar muskullari va ularning funktsiyalarini juftlab yozing: A-ko’krak, B-o’mrov osti muskuli, V-teri osti, G-barmoqlarni bukuvchi chuqur muskul, 1-pat va parlarni ko’taradi, 2-qanotni ko’taradi, 3-barmoqlarni avtomatik bukadi, 4-qanotni tushiradi.

1
2	A-	B-	V-	G-
3
4
5	A-	B-	V-	G-