Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

 
8. Populyatsiya biomаssаsi vа miqdori dinаmikаsi. Zichlikning 
muvozanat holati. Populyasiyada o’z-o’zini boshqarish. 

---

128 
Populyatsiya biomаssаsi. Miqdori dinаmikаsi. Zichlikning muvozanat holati. 
Regulyasionizm. Stoxostizm. Zichlikka bog’liq va bog’liq bo’lmagan omillar. O’z 
- o’zini boshqarish konsepsiyasi. Stress holat. Genetik mexanizm. 
 9. Populyatsiyalararo munosabatlarning har xil tiplari va 
klassifikatsiyasi. Yirtqich - o‘lja, parazit xujayin munosabatlari.
 
Populyatsiyalararo munosabatlar formalari.
Yirtqich 
– 
o‘lja 
munosbatlari. O‘lja sonining oshishiga yirtqichlar reaksiyasi. Ivlev tajribalari. 
Yirtqich - o‘lja sistemasi tebranishi. Lotka - Volterra modeli; Yirtqich - o‘lja 
koevolyutsiyasi. O‘simliklarni fitofaglardan himoya qilinishi. Plankton 
hayvonlarni yirtqichlardan himoya qilinishi; Parazit - xo‘jayin munosabatlari. 
 
10. Konkurensiya (raqobat). 
Konkurensiya mohiyati. Konkurensiya 
formalari. Konkurensiyani o‘rganishga nazariy yondashuv. Voltera – Lotka - 
Gauze modeli. Konkurentlik prinsipini inkor qilinishi. Ekologik o‘rin. Tabiatda 
turlararo konkurensiY. Konkurent turlarning yashashi. Dinamik modellar. 
Amaliy mashg‘ulotlar mavzulari va tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatmalar 
Amaliy mashg‘ulotlar talabalar tomonidan nazariy bilimlarni mustahkamlash 
uchun har bir mavzu bo‘yicha alohida o‘zlashtiriladi. Amaliy mashg‘ulotlar 
mavzularining mazmunidan kelib chiqib total, kesma, vaqtli preparatlar, tablitsa, 
plakat, sxema, mulyaj, muzey eksponatlari, qotirilgan xayvonlar, sur’atlar, 
videofilmlar va boshqa o‘quv ko‘rgazmali qurollar yordamida o‘zlashtirilib, 
tasvirlari rasm daftarlariga tushiriladi.
 
Амалий mashg`ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari 
- Populyatsiya strukturasi va statistik ko’rsatkichlari.
- Populyasiyaning joyida taqsimlanishini o’rganish.
- Chegaralovchi omillar 
- Populyasiyaning asosiy dinamik ko’rsatkichlari.
- Populyasiya soni o’sishining eksponensial modeli. O’sish tezligini 
aniqlash.
- Populyasiya o’sishining logistik modeli. Turli ekologik strategiyalari.
- O’z - o’zini boshqarish konsepsiyasi.
- Konkurensiya formalari.