Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

 
Tuzuvchi:

 Biologiya fanlari nomzodi, dotsent G‘. Bobonazarov
 
 
 
 
 
 
 
 

---

122 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI 
 
TABIIY FANLAR FAKULTETI 
ZOOLOGIYA VA FIZIOLOGIYA KAFEDRASI 
 
 
 
 
 

---

123 
Ro‘yxatga olindi: 
 
 
 
“Tasdiqlayman” 
№______
________ O‘quv ishlari prorektori 
2021 yil _________ 
 
 
POPULYATSIYALAR EKOLOGIYASI 
FANIDAN O‘QUV 
DASTUR
 
 
 
 
Bilim sohasi:
 
 
100000 -Gumanitar soha 
Ta’lim sohasi: 
140000 -Tabiiy fanlar 
Ta’lim o‘nalishi:
5140100-Biologiya (turlar bo‘yicha) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Qarshi shahri – 2021 yil 
 
 
“Populyatsiyalar ekologiyasi” 
fanining o‘quv dasturi Qarshi davlat 
universiteti O‘quv-uslubiy kengashining 2021 yil ______ avgustdagi _____ sonli 
yig‘ilishining qarori bilan tasdiqlangan. 
 
Tuzuvchi:
b.f.n., dots. G‘.Bobonazarov
 
Taqrizchilar:
b.f.n. dots. A. Raxmatillayev 
b.f.n. dots. O. Karimov 

---

124 
Fanning o‘quv dasturi Zoologiya va fiziologiya kafedrasining 2021 yil
____ avgustdagi ____- sonly yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
 
Kafedra mudiri:
 
 
 
G’. Bobonazarov 
Fanning ishchi o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti uslubiy komissiyasi 
tomonidan ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
 
UK raisi:
 
 
 
 
I.Hayitov 
 
 
 
Fanning ishchi o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti Ilmiy kengashining 2021 
yil ___ avgustdagi _____ -sonli yig‘ilishida tasdiqlangan. 
 
Fakultet dekani: 
 
 
 
B. Boysunov 
 
 
 
 
 
“Kelishildi” 
O‘UB boshlig‘i 
 
 
P. Qurbonov 
 
 
Kirish 
Biz taraqqiy etayapmiz, lekin tabiat inqirozga yuz tutmoqda. Buning 
sabablari esa nixoyatda ko‘p va xilma xildir. Eng asosiylari esa tabiiy 
ekosistemalarning buzilishi, undagi tirik organizmlar sonining kamayib, 
ba’zilarining esa yo‘qolib borishidir. 
Biosferada hayot uchun zarur bo‘lgan biogen elementlarni faqatgina tirik 
organizmlargina (ular populyatsiyalari) aylantira oladi, yoki akademik Vernadskiy 
V.I ta’biri bilan aytganda «Hayot - bu tirik organizmlarning ishlab chiqarish 
usulidir». Shuning uchun hozirgi zamon ekologiyasining o’ziga xos tomonlari va 
muammolari, ekologiyaga turli xil yondoshishlar, jumladan: ekosistemaviy va 
populyasion yondoshishni taqoza etadi. Bundan tashqari рopulyasiya 

---

125 
tushunchasiga genetik va ekologik kabi boshqa turli qarashlar ham mavjud. 
Populyasiyalar ekologiyasi fani o’ziga xos dalada kuzatish, labaratoriya va dala 
eksprimentlari, matematik modellashtirish kabi tadqiqot usullariga ega.
Populyasiyalar ekologiyasi fanining ayniqsa biologik fanlar sistemasida tutgan 
o’rni beqiyosdir. U bugungi kunda genetika, ekologiya, biosfera haqidagi ta’limot, 
biogeosenologiya, geobotanika, inson ekologiyasi, hayvonlar ekologiyasi, 
o’simliklar ekologiyasi, agroekologiya va sanoat ekologiyasi kabi fanlar bilan 
uzviy aloqada. Populyasiyalar ekologiyasi – o’z - o’zini yaratishga qobiliyatli, 
shu turning boshqa individlar majmuasidan makonda va zamonda 
alohidalashtirilgan, bir turga mansub individlar majmuasi to’g’risidagi fandir.