Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

Litosfera. Yer po‟stining tuzilishi 
Litosfera tushunchasi va uning o„lchamlari. Yer po„sti va uning turlari: materik, okean va oraliq yer po„stlari. 
Yer po„stining tuzilishi: kimyoviy elementlar, minerallar, tog„ jinslari. Magmatik, cho„kindi va metoforfik tog„ 
jinslari. ularning hosil bo„lish sharoitlari va tarqalish qonuniyatlari. 
Qo„llaniladigan ta‟lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta‟lim. Ma‟ruza, namoyish etish, 
“Veyer” metodi, kichik guruhlarda ishlash, “Blits-so„rov” metodlari. 
Adabiyotlar: A1;A2; A3; Q1; Q2;Q3;Q4;Q11. Yozuvsiz karta, o`quv atlaslar.Tabiiy kartalar

 
4-mavzu. Asosiy tog„ hosil bo`lish bosqichlari. 
 Geoxronologik jadval. Umumsayyoraviy relyef shakllarining joylanishi. Platformalar, geosinklinallar, 
qalqonlar, plitalar.Tektonik harakatlar, uning turlari. Zilzila va vulqon. Litosfera plitalari. Materiklarning 
gorizontal harakati haqidagi nazariya. 
Yer yuzasiiing asosiy relyef shakllari 
Yerning yoshi va uni aniqlash usullari. Eonlar, eralar, davrlar. Platforma va geosinklinallarning hosil bo„lishi. 
Asosiy tog„ hosil bo„lish bosqichlari: Baykal (Rifey), Kaledon, Gersen, Kimmeriy, Laramiy, Alp. 
 
 

---

Relyef. Relyef hosil qiluvchi omillar. Geotektura, Morfostruktura, makro, mezo va mikrorelyef shakllari. 
Gipsografik egri chiziq. 
Relyef xaqida tushuncha. Relyef hosil qiluvchi ichki va tashqi omillar. Geotekturalar, morfostrukturalar. 
Turli kattalikdagi rel‟ef shakllaring hosil bo„lishi. Gipsografik egri chiziq va uning tahlili natijasida aniqlanadigan 
qonuniyatlar.
 
Tog‟lar va tekisliklar, ularning turlari 
Tog„ haqida tushuncha. Tog„larning balandligiga ko„ra turlari. Tog„li o„lkalar, tog„ massivlari, tog„ 
zanjirlari, tog„ tizmalari, yassi tog„lar, tog„liklar. Ularning joylanishi va tarqalishi. Tog„lar tugunlari va ularning 
tarmoqlanishi. Tekisliklar tushunchasi. Qatlamli, akkumulyativ, denudatsion tekisliklar. Tekislik rel‟efining 
zonalligi. Tekisliklarning shakliga ko„ra turlari.