Inson psixik taraqqiyotini tushuntirishga asosiy nazariy yondashuvlar
Psixik taraqqiyot qonuniyatlariga biogenetik yondashuv. Rekapitulyatsiya kontseptsiyasi. (St.
Xoll). Taraqqiyotda tarixiylik va individuallik o’zaro aloqadorligi muammosi. Taraqqiyot
shakllarining takrorlanish qonuni. Rekapitulyatsiya qonuni tanqidi (L. S. Vgotskiy, S. L.
Rubinshteyn). Ontogenezda psixik tarakkiyotni xarakatlantiruvchi kuchlarni tushunishga omilli
yondashuvlar. Nativizm va empirizm. Preformizm nazariyasi.Uch bosqich nazariyasi (K.Byuler).
Yetilish nazariyasi. (A. Gezell). Bola psixik taraqqiyotiga normativ yondashuv. Psixik tarakkiyot
maromining so’nishi. (A. Gezell, A. Bine, L. Termen). Biologik yetilish nazariyalarining zamonaviy
kurinishlari (N. Xomskiy).
Klassik assotsianizm (Dj. Lokk) taraqqiyotda muhit va tajribaning roli haqida. Bixeviorizm
va neobixeviorizmda tarakkiyot muammosi (D. Uotson, E. Torndayk, K. Xall, B. Skinner). O’rgatish
va tarakkiyot nazariyalari. Ijtimoiy urgatish nazariyasi(A. Bandura, R. Uolters). Konvergentsiya
nazariyasi (V .SHtern). Tarakkiyotni tushuntirishda psixodinamik nazariyalar. Psixoanaliz va
taraqqiyot nazariyalari (Z.Freyd). Yetishmovchilik kompleks va sotsial hisiyot taraqkiyotni
harakatlantiruvchi kuch sifatida. Sibling makomi va taraqqiyot xususiyatlari (A.Adler). Shaxe
taraqqiyoti muammolari K.Yung,
E.Fromm, K.Xorni talqinida. Bolalik psixoanalizi (M. Kleyn, A. Freyd, D. Vinnikot, M.
Maler). Shaxe taraqqiyotini tushuntirishda epigenetik kontseptsiya_(E.Erikson). Shaxe psixosotsial
rivojlanish bosqichlari.
Bolaning intellektual rivojlanishi kontseptsiyasi (J. Piaje). Egotsentrik nutq va egotsentrik
tafakkur. Bola bilish jarayonlarining rivjlanishiga kognitiv yondashuv. (R.Sigler, Dj.Paskual-Leone,
R.Keys). Taraqqiyotni tushuntirishda antropologik va sub‘ektlilik yondashuvi. B.G. Ananev sensitiv
davrlar haqida. Taraqqiyot psixologiyasida madaniy-tarixiy kontseptsiya. (L.S.Vigotskiy). Yosh
tuzilmasi va dinamikasi. Rivojlanishning ijtimoiy vaziyati tushunchasi. Psixik taraqqiyot dinamikasi
muqim va inqirozli davrlarning navbatma- navbat kechishi sifatida. Umr inqirozlari, ularning
xususiyatlari va ahamiyati. Oliy psixik funktsiyalar tushunchasi. Oliy psixik funktsiyalar rivojlanish
qonuni va uning nazariy ahamiyati. Psixik taraqqiyotda muhitning roli. Bola rivojlanishida uqitish
muammosi. Rivojlanishning yaqin zonasi tushunchasi, uning nazariy va amaliy ahamiyati.
Inson psixik taraqqiyotini tushuntirishga ijtimoiy-madaniy yondashuv (A.Vallon). Ekologik
tizimlar modeli (U.Bronfenbrenner).
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:
dialogik yondoshuv,
aqliy hujum, kichik gurhlarda
ishlash, loyiha, modellashtirish, yo‘naltiruvchi matn, munozarali dars,
muammoli ta’lim
.
Pog‘ona,
qadamba-qadam metodi, Venn diagrammasi, o‘z- o‘zini nazorat.
Adabiyotlar: A1;A2; A3; A4; Q6; Q7 Q8; Q9; Q10; Q14 ;Q15.
Do'stlaringiz bilan baham: |