Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

NaH₂PO₄ = NaPO₃ + H₂O

Gidrofosfatlar qizdirilganda esa difosfatlarga yoki pirofosfatlarga aylanadi:

2Na₂HPO₄ = Na₄P₂O₇ + H₂O

2MgHPO₄ = Mg₂P₂O₇ + H₂O

O‘rta tuzlar yoki ortofosfatlar qizdiriganda ammiak va kislotaga parchalanadi:

(NH₄)₃PO₄ = 3NH₃ + H₃PO₄

Kimyoviy toza ortofosfat kislota tibbiyotda, oziq-ovqat sanoatida, sun’iy achitqilar(xamirturush) va salqin ichimliklar tayyorlashda ishlatiladi. Ortofosfat kislotasining tuzlari qattiq suvlarni tozalashda keng qo‘llaniladi.

O‘g‘itlar ishlab chiqarish. Fosfat kislota tuzlari qishloq xo‘jaligi uchun katta ahamiyatga ega. Fosfor oqsil moddalarning tarkibiga kiradi. O‘simliklar fosforni tuproqdan, fosfat kislota tuzi holida oladi. Lekin uning miqdori tuproqda kam bo‘ladi. Yerning hosildorligini oshirish uchun fosforli o‘g‘itlar solinadi.

Tabiiy fosforitlar va apatitlar kam eriydigan Ca₃(PO₄)₂ holida bo‘ladi. Shunday holatda ular maydalansa suyak talqoni deyiladi va ular ham o‘g‘it sifatida ishlatiladi. Ularning eruvchanligi yomonligi sababli fosforitlar eruvchan nordon tuzlarga o‘tkaziladi.

Superfosfat olish uchun maydalangan fosforit H₂SO₄ aralashtirilsa: