Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

A®B ; A ®B+C; J₂ = J + J V = k[J₂]

Parchalanish, radioaktiv yemirilish, izomerlanish reaksiyalari monomolekular reaksiyalar qatoriga kiradi.

Bi yoki di (ikki) molekular reaksiyalar ko‘p uchraydi va ular ikkinchi tartibli hisoblanadi:

A+B®C ; 2A®B; H₂ + J₂ = 2HJ; V = k[H₂]_*[J₂]

Tri (uch) molekularli reaksiyalar kamdan-kam uchrab, ular uchinchi tartibli reaksiyalarga kiradi:

A+B+C®D; 2A+B®C+D; 3A®C;

2NO + Cl₂ =2 NOCl; V = k [NO] ²[Cl₂]^I

Agar reaksiyaga kirishuvchi moddalardan biri juda ko‘p miqdorda olinsa (saxarozaning gidrolizi) va faqat bir moddaning konsentratsiyasi o‘zgarsa molekularlik va tartib mos kelmaydi.

C₁₂H₂₂O₁₁+H₂O=C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

Mexanizmiga ko‘ra bu reaksiya bimolekular, lekin birinchi tartiblidir. Chunki reaksiya tezligi faqat saxaroza konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘lib, suvning miqdori jarayonga ta’sir etmaydi.

Shuningdek, agar kimyoviy reaksiya bosqichli borsa reaksiyaning tartibi va molekularligi mos kelmaydi. Bunda reaksiyaning tartibi eng sekin boruvchi jarayon bilan belgilanadi.