Qarshi davlat universiteti ijtimoiy fanlar fakulteti

TOXIRIYLAR – Toxiriylar davlatini boshqargan sulola. Asoschi – Toxir ibn Husayn.
ULUFA (ar.) – O’rta Osiyoda harbiy qo’shin va lashkar ixtiyoridagi ot-ulov uchun aholidan to’planadigan natural soliq.
UMMAVIYLAR – arab xalifalari sulolasi (661-750.) Asoschisi Makkalik yirik savdogar va qurayshiylar zodagoni Abu Sufyonning o’g’li Muoviyadir.
FOTIMIYLAR (ar.) – arab xalifalari sulolasi (909-1171.) Ular o’zlarini Muhammad Payg’ambarning qizi Fotima avlodlari deb hisoblaydilar. Fotimiylar Shimoliy Afrikada, keyinchalik Misrda hukmronlik qilganlar.
XALIFA (ar.) – o’rinbosar, noib, muovin. Musulmon jamoasi va musulmon teokratik davlati (Arab xalifaligi) ning diniy va dunyoviy boshlig’i. U Muhammad Payg’ambarning o’rinbosari, ummaviylar davridan boshlab esa Ollohning yerdagi noibi hisoblangan.
XALIFALIK – xalifa tomonidan boshqariladigan davlat. Xalifalik Muhammad Payg’ambar vafotidan so’ng (632) vujudga kelgan. Birinchi to’rt xalifa – choriyorlar (632-661) – AbuBakr, Umar,Usmon va Alilar davlat boshlig’i vazifasini bajarish bilan birga hamma musulmonlar jamoasi rahbarlari ham hisoblanganlar. Xalifalik 1258 yili, ya’ni Bag’dod mo’g’ullar tomonidan egallangach tugatilgan.
XON (m.-t.) turkiy xalqlar va mo’g’ul hukmdorlarining unvoni.
XONLIK- xon tomonidan boshqariladigan davlat. O’rta Osiyoda XVI asr oxirida ikkita xonlik – Buxoro va Xiva xonligi vujudga kelgan. XVIII asrda Qo’qon xonligi vujudga kelgan. XVIII asr oxiri – XIX asr boshidan boshlab Buxoro amorat – amirlik deb yuritilgan.
XOQON – turk , xitoy, mo’g’ul hukmdorlari unvoni. Xoqon atamasi birinchi marotaba 312 yilga oid bo’lgan Xitoy yilnomalarida uchraydi. Dastlab jujan qabilalari hoqon deb atalgan.
CHIG’ATOYLAR –Chig’atoy ulusini idora etgan sulola (1224-1370). Chingizxonning ikkinchi o’g’li Chig’atoy (1242 y. vafot etgan) nomidan kelib chiqqan.
CHIG’ATOY ULUSI – Chingizxon tomonidan Chig’atoy va uning avlodlariga meros qilib berilgan viloyatlirning umumiy nomi (1224 yildan boshlab). Hududi Movarounnahr, Yettisuv va Qashqardan iborat bo’lgan.