|
3Ds Max dasturi oynasi.
Dastlab, ishni 3Ds Max dasturini atroflicha o’rganib chiqishdan boshlasak, avval dastur yordamida ob’yekt ko’rinishda asosiy maqbul ishlarni amalga oshirish: sodda primitivlarini tuzish, ob’yektlarni belgilash, ularning bir-biriga o’zaro tekislash, proyeksiya oynasidagi aks etish holati va joylashishi, ularni o’zgarti-rish, ma’lum masshtabga keltirish, o’zgartirish va aylantirish mumkin. Bu oddiy amallar 3Ds Max dasturining keyingi asosiy faoliyatiga xizmat qiladi. Haqiqiy hayotda juda ko’p ob’yektlar o’zida oddiy uch o’lchovli qo’llanmalar amallarini o’zida aks ettirgan. Masalan, stol parallelpipeddan tashkil topgan, stol lampasi esa – silindr va yarim shakldan, avtomobil balloni esa – boshqa yuqoridagilarga o’xshamagan shakllardan tashkil topgan. Katta va kichik darajadagi barcha ko’rgazmalarda amalda uch o’lchovli virtual joylashuv shartlari qo’llanilib kelinmoqda. 3 Ds Max dasturi standart ob’yektlari o’zida “qurilish materiallar”ini tashkil etgani uchun ular yordamida turli ko’rinishlar tashkil etishga ko’maklashadi.
Kasbiy faoliyat sifatida dizayn va yaratuvchilik
Kasbiy faoliyat sifatida dizayn XIX asr oxirlarida shakllana boshlagan. Sanoat taraqqiyoti va ilmiy-texnik yutuqlar yuqori sur’atlarda turlicha mahsulotlarni yaratishga zamin yaratdi va raqobat muhitining shakllanishiga olib keldi. Natijada, obyektlarning nafaqat tashqi ko‘rinishini jozibali qilib yaratish, balki texnologik ishlab chiqarishda qismlarga bo‘lish va ular ustida ishlashga qodir bo‘lgan mutaxassislarga talab ortdi. Zamonaviy dizaynerlik faoliyatining yuzaga kelishi imkonini bergan bir qancha asosiy vaziyatlar mavjud. 1. 1906 yil – Drezden shahrida bo‘lib o‘tgan birinchi halqaro badiiy-sanoat ko‘rgazmasi. 2. 1907 yil – nemis rassom-arxitektor va dizayneri Peter Berens kompaniyaning firma stilini yaratadi. 3. 1929 yil – bir qancha rassomlar (Raymond Loui, Genri Dreyfus va b.) mahsulot sotish qiyinchiliklarini boshidan kechirayotgan amerikalik sanoatchilarga ishlashni boshlashadi. 1907 yil Germaniyada sanoatchilar, arxitektorlar, rassomlar va tijoratchilarni birlashtirgan “Verkbund” ishlab chiqarish birlashmasi yaratiladi. Ular hunarmandchilik ishlab chiqarishini qayta tashkil etish, sanoat mahsulotlari uchun namunalar yaratish, bezak berish va naqshlar bilan ishlashga qarshi kurashishni o‘z vazifalari sifatida belgilab olishadi. XX asrning 20-yillarida birinchi dizayn maktabi yuzaga keladi. Germaniyada – Bauxauz rassomchilik konstruksiyasi va sanoat qurilish oliy maktabi. Moskvada – oliy badiiy-texnik ustalik, keyinchalik uni qayta tashkil etish natijasida oliy davlat badiiytexnik instituti tashkil etiladi. Dizayn nazariyotchilaridan biri, san’atshunos Gerberd Rid (1893-1968), dizaynni yuqori kasbiylikga bog‘liq bo‘lmagan san’atning bosh shakli, tor sohali kasbdan mustaqil holda talqin qiladi. “Sanoat uchun dizaynerlik loyihasi” kitobi muallifi, dizayn nazariyotchisi F.Ch.Eshford “Dizayn faqat yalpi iste’molchilar umidlarini ro‘yobga chiqarish uchun xizmat qiladi” deb hisoblaydi. Dizaynning yagona maqsadi – mahsulotga tashqi ko‘rk berib, yaxshi narxlarga sotish orqali foydaga ega bo‘lish. Shunday ekan, dizaynerlik faoliyatida muqarrar qaramaqarshiliklar yuzaga keldi: bir tomondan so‘rovlarga xizmat ko‘rsatish va iste’molchilarga muhtojlik (savdo samaradorligini ta’minlash), boshqa tomondan – rassomning erkin fikri (zamonaviy san’at sohasi). Dizaynerlik ta’limi bo‘yicha 1964 yilda halqaro seminarda tashkil qilingan ta’rif: “Dizayn – bu ijodiy faoliyat, uning maqsadi sanoat mahsulotlarining formal sifatini aniqlash hisoblanadi. Bu sifat mahsulotning tashqi tuzilishini o‘z ichiga oladi, ammo eng muhimi iste’molchi nuqtai nazarida bo‘lgani kabi, xuddi shunday ishlab chiqaruvchi qarashida ham mahsulotni yagona butunlikga aylantiradigan tuzilmaviy va funksional bog‘liqlikdir”. Dizayn – inson uchun turar joy, ishlab chiqarish va boshqa predmet muhitlarini shinam tashkil qilish maqsadida yuqori talab va estetik sifatlar bilan sanoat mahsulotlariga ishlov berish bo‘yicha loyihaviy-badiiy faoliyat hisoblanadi. Dizaynning nazariy bazasi texnik estetika hisoblanadi – sanoat mahsulotlarini konstruksiyalash va ishlab chiqarish bilan bog‘liq badiiy ijod sohasi. Tashkilotlarda turlicha sanoat mahsulotlarini ishlab chiqish jarayonida rassom-konstruktorlar, muhandiskonstruktorlar va texnologlar bilan yaqindan ishlashadi Dizaynning maqsadi sanoat mahsulotlarining funksional xossalari va estetik xususiyatlari uyg‘unligini ta’minlash hisoblanadi.
Dizaynerlik faoliyatida asosiy mezonlar mahsulot arzonligi va uning shakli mukammal o‘ylanganligi bilan birgalikda qulaylik va shinamlik hisoblanadi. Qoida sifatida, biror-bir sanoat mahsulotining barcha qismlari yagona butunlikni tashkil etishi va firmaga yaratilgan ushbu sanoat mahsulotini taqdim qilishi kerak (masalan, avtomashina). Yuqorida keltirilgan mezonlarning ilmiy jihatdan o‘rganilishi ergonomika (grek. “ergon” - ish, “nomos” - qonun) hisoblanadi, ya’ni inson uchun shinam muhit yaratish. Ergonomika majmuaviy fan hisoblanadi. U o‘zida quyidagi fanlarni qamrab oladi: psixologiya, fiziologiya, anatomiya, biomexanika va b. Majmuaviy, funksional mahsulotlar ergonomik nomlanadilar. Bunga shinam kreslo, telefon, kompyuter va doim kerak bo‘ladigan kanselyariya materiallarining qulay joylashuvini qamrab olgan xodimning ish o‘rnini misol sifatida keltirish mumkin. Birinchi dizaynerlar rassomlar bo‘lishgan, keyinchalik bu kasb rivojlandi va dizaynerdan nafaqat loyihalanayotgan mahsulotning nusxasini chizish malakasi, balki dizaynerlarga xos fikrlash va obyektlarni murakkab loyihalashga bo‘lgan talab ortdi.
Professional dizayner tafakkurini shartli ravishda uchburchakga joylashtirish mumkin, uning qirralari rassomning tasavvurga xos fikrlashi, olimning tizimli fikrlashi va ixtirochining innovasion fikrlashi hisoblanadi (1-rasm). Bundan tashqari, dizayner texnologiyalarni soddalashtirish va ancha foydali materiallarni qo‘llash hisobiga turlicha mahsulotlar ishlab chiqarish qiymatini pasaytirishga harakat qilishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
