Qarshi davlat universiteti fizika-matematika fakulteti fizika kafedrasi



Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/41
Sana13.06.2021
Hajmi0,99 Mb.
#66154
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   41
Bog'liq
suyuqliklarda issiqlik harakati tufayli yuz beradigan mexanizmlarni organish

(muvozanat)  holatidagi  ichki  engrgiyasi  deb,  sistemani  nolinchi  holatdan 

kо‘rilayotgan  holatga  mumkin  bо‘lgan  ixtiyoriy  adiabatik  yо‘l  bilsh  о‘tkazish 

uchun  tashqi  kuchlar  bajarishi  kerak  bо‘lgan  ishga  aytiladi.  Agar  adiabatik 

protsess  bu  yо‗nalishda  mumkin,  bо‗lmasa,  u  holda  teskari  protsessdan 

foydalanish  va  keltirilgan  ta‘rifni  quyidagi  ta‘rif  bilan  almashtirish  kerak.  

Sistemaning  biror  (muzozanat)  holatdagi  ichki  engrgiyasi  deb,  tashqi  kuchlar 

sistemani  kо‘rilayotgan  holatdan  nolinchi  holatga  ixtiyoriy  adiabaptik  yо‘l  bilan 

о‘tkazish uchun bajargan  ishning teskari ishora bilan olinganiga aytiladi. 

 

 



   2.1-rasm                                   2.2-rasm 


53 

Agar  nolinchi  holat  deb  boshqa  holat  olinsa,  u  holda  qolgan  barcha 

holatlarda ichki energiyaning qiymati ayni bir doimiyga о‗zgaradi.  0, 0' va 

1—termodinamik  sistemaning  uchta  ixtiyoriy  holatlari,  bulardan  0  va  0' 

nolinchi holatlari bо‗lsin. Sistemaning 1 holatdagi ichki energiyasini 0 va 0' 

nolinchi  holatlarga  nisbatan  mos  ravishda  U

1

  va 


'

1

U

    bilan  belgilaymiz.  Bir 

ixtiyoriy  holatdan  ikkinchi  ixtiyoriy  holatga  hamma  vaqt  ham  yoki  u,  yoki 

bu  yо‗nalishda  adiabatik  о‗tish  mumkin  bо‗lganidan  (2.1)  rasmda 

tasvirlangan  faqat  tо‗rtta  hol  bо‗lishi  mumkin.  Strelkalar  adiabatik  о‗tish 

mumkin  bо‗lgan  yо‗nalishlarni  kо‗rsatadi.  a  holda  U

1

‘energiyani  aniqlash 

uchun 0’ holatdan 1 holatga 0 oraliq holat orqali adiabatik о‗tishni, ya‘ni 0' 0 

1 о‗tishni tanlaymiz. Ichki energiyaning ta‘rifiga muvofiq, 

 U

1



= A

0'0

 + A

01

 , 

U

1



 =

 

A

01

 ,  U

00’

 =A

0'0

 

Shuning uchun 

 

                                                          U



1

‘- U


1

= U



00’                                   

( 2 . 3 )  

Qolgan  barcha  hollarda  ham  ushbu  munosabat  о‗rinlidir.  Haqiqatan 

ham,  g  holda  biz  yuqorida  qilgan  mulohazamizni  qо‗llash  mumkin,  biroq 

bunda  teskari  1  0  0'  adiabatik  о‗tish  bо‗ladi.  b  holda  0'  →  1  yoki 

1→0‘adiabatik  о‗tishning  qaysi  biri  amalga  oshishiga  qarab  ikki  imkoniyat 

bо‗lishi  mumkin.  Bu  imkoniyatlardan  birining,  masalan,  birinchisining 

о‗zini  kо‗rib  chiqish  yetarlidir  (2.2-rasm).  0'  dan  0  ga  oraliq  1  holat  orqali 

adiabatik о‗tib, shunday yozish mumkin: 

 

                                                

1

'

1



10

1

0



00

'

'



U

U

A

A

U





                                               

(2.4) 

ya‘ni (2.4) munosabatga qaytib kelamiz. U  U’



1

 –U

1


Download 0,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish