Qarshi davlat universiteti fizika-matematika fakulteti fizika kafedrasi



Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/41
Sana13.06.2021
Hajmi0,99 Mb.
#66154
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   41
Bog'liq
suyuqliklarda issiqlik harakati tufayli yuz beradigan mexanizmlarni organish

R

C

,            

1







R



C

p

                                                  ( 1 . 1 3 )  




25 

ekani ko‗rsatilgan edi. Bundan ko‗rinib turibdiqi, adiabatik doimiy u ideal gazning 

har  ikkala  C

p

  va  C



v

  issiqlik  sig‗imini  bir  qiymatli  aniqlar  ekai.  Shuning  uchun 

nazariyani tajriba bilan taqqoslash uchun ana shu adiabatik doimiy  γ ning nazariy 

va tajribada olingan qiymatlarini taqqoslashning o‗zi kifoya. 

Gazning  ichki  energiyasi  molekulalar  va  atomlarning  ilgarilanma,  aylanma 

va  ichki  harakatlarining  kinetik  energiyasidan,  shuningdek,  ularning  o‗zaro  ta‘sir 

potensial  energiyasidan  tashkil  topgan.  Ideal  gazlar  uchun  molekulyar  kuchlar 

nazarga olmaslik darajada kichik bo‗lgani uchun molekulalarning o‗zaro ta‘sir po-

tensial energiyasini nazarga olmaslik mumkin. 

    Bir  atomli  gazlarning  issiqlik  sig‗imi.

 

Bir  atomli  gazning  molekulalarini 



moddiy  nuqtalar  deb  qaraymiz.  Ular  faqat  ilgarilanma  harakat  qilishlari  mumkin. 

Gazning  butun  ichki  energiyasi  atomlarning  ilgarilanma  harakatining  kinetik 

energiyasidan  iborat  bo‗ladi.  Bitta  atomga  to‗g‗ri  keladigan  o‗rtacha  kinetik 

energiya 

3

/

2



θ= 

3

/



2

  kT  ga  teng  bo‗ladi.  Bir  mol  gazning  ichki  energiyasi  uchun 

shunday ifodani hosil qilamiz: 

                               U = N

3

/



2

kT = 


3

/

2



 RT,                            (1.14) 

bu  yerda  N  —  Avogadro  soni.  Bundan  o‗zgarmas  hajmdagi  molyar  issiklik 

sig‘imi 

             C

v

 = dU/dT = 



2

3

R≈ 12,5 J/(R  ּmol) ≈ 3 kal/(K  ּmol)           (1.15)      



va o‗zgarmas bosimdagi issiqlik sig‗imi 

C

p

 = C

v

 + R = 5/2R≈ 20,8J/(K  ּmol) ≈ 5 kal/ (K  ּmol)            (1.16)  

ni topamiz. Adiabata ko‗rsatkichi  



                         γ= C

p

/C

v

 == 5/3 = 1,67. 

                       (1.17) 

Bunday  model  gantelni  eslatadi.  Uning  fazodagi  vaziyatini  aniqlash  uchun 

beshta mustaqil (bir-biriga boglanmagan) koordinatalarni berish yetarli. Haqikatan 

ham,  birinchi  moddiy  nuqtaning  vaziyatini  uning  x



i

,  y

i

,  z



i 

to‗g‗ri  burchakli 

koordinatalari  bilan,  ikkinchi  moddiy  nuktaning  vaziyatini  uning  x

2

,  y



2

,  z


to‗g‗ri 


burchakli  koordinatalari  bilan  berish  mumkin.  Bu  olti  kattalik,  biroq  mustaqil 

emas, balki 




26 

( x

2

 — x


1

)

2



 +  ( y

2

 — y



1

)

2

+ (z


2

 — z


1

)

2



 = l

2


Download 0,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish