Qarshi davlat universiteti fizika-matematika fakulteti ’’astronomiya va optika kafedrasi’’ Toshquvatova Nuriya Abdiqayumovnaning

II-BOB. AMALIY QISM. 
2.1. Optik tola bo‘ylab yorug‘lik nurining tarqalishi
Tolali optik aloqa tizimida optik tebranishlarni tarqalishini chegaralovchi va 
yorug‘lik energiyasi oqimini berilgan yo‘nalishda yo‘naltiruvchi, uzatish va qabul 
qilish qismlarini bog‘lab turuvchi muhit optik yorug‘lik uzatgichlar deyiladi [14]. 
Optik yorug‘lik uzatgichlarning tavsiflari qisman aloqa tizimining sifatini 
aniqlaydi. Shuning uchun tolali optik aloqa tizimlarini loyihalashtirishda nurlanish 
tarqaladigan uzatuvchi muhit - optik yorug‘lik uzatgichlarning tavsiflarini hisobga 
olish kerak.
Tolali optik aloqada maxsus optik yorug‘lik uzatgichlar qo‘llaniladi.
Kichik so‘nish koeffitsiyentiga ega bo‘lgan optik yorug‘lik uzatgichlar asosida 
optik signallarni uzoq masofalarga uzatishni ta’minlovchi optik kabellar 
yaratilmoqda[10,11].
Optik yorug‘lik uzatgichlar ikki turga bo‘linadi: yassi optik yorug‘lik 
uzatgichlar va yorug‘lik uzatuvchi optik tolalar. Yassi optik yorug‘lik uzatgichlar 
o‘z navbatida plyonkali (2.1,a-rasm) va kanalliga (2.1,b-rasm) bo‘linadi.
2.1-rasm. Yassi optik yorug‘lik uzatgichlar
Optik yorug‘lik uzatgichlarning sindirish ko‘rsatkichi: