Qарши-2007 Taqrizchilar: I f. n dots. Sh. Karimov

Marketing bozordagi faoliyat yuritish tizimi sifatida

Marketing tizimi quyidagi vazifalarni hal qilishni ko‘zda tutadi: bozorni kompleks o‘rganish; potensial talabni va qondirilmagan ehtiyojlarni aniqlab topish; tovar assortimenti va narxlarni rejalashtirish; mavjud talabni eng to‘liq ravishda qondirish uchun choralar ishlab chiqish; sotishni rejalashtirish va amalga oshirish; ishlab chiqarishni boshqarish va tashkil qilishni takomil- lashtirish bo‘yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish.

Ularni bajarish yuqorida sanab o‘tilgan usullarga tayanadi. Ta’sirchan bo‘lish uchun marketingdagi tahlil o‘zida shu ma’- noda obyektiv va tanqidiy, har tomonlama xarakterni mujas-samlashtirishi kerakki, bunda mavjud amaliyotni nazariyada qabul qilingan standartlar va tamoyillar bilan solishtirish mumkin bo‘lsin. Bunga zarur holatlarda aniq masalalar bo‘yicha epizodli tadqiqotlar yo‘li bilan muntazam to‘ldirib turiladigan marketing tadqiqotlarini tashkil qilish usuli bilan erishilishi kerak. Buning natijasida dasturlar va strategiyalarni ishlab chiqish uchun asos hisoblangan bashoratlarni tuzish uchun axborot bazasi yaratiladi. Odatda, yaqin kelajak uchun qisqa muddatli, batafsil bashorat qilinadi. Uzoqroq kelajakka mo‘ljal- langan bashorat umumiy xarakterda qilinadi. Miqdor va sifat tahlili unsurlari iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish usullari- ning tarkibiy qismi bo‘lib xizmat qiladi.

Marketingda mantiqiy va matematik modellashtirish usullari qo‘llaniladi. Bunda mantiqiy modellashtirish usullari istiqbolda- gi rivojlanish muammosini ajratib ko‘rsatgan holda, bashorat qilinayotgan jarayonni sifatli bayon qilish uchun ishlatiladi. Ichiga voqealarning izchillik tartibi, o‘zaro aloqasi va ahamiya- tining ta’rifi kiritilgan «senariy» yaratish mantiqiy moslashtirish usuli hisoblanadi. «Senariy» unsurlari — bu boshqa usullarni qo‘llab amalga oshirilgan bashorat natijasidir.

Bozor konyunkturasini bashorat qilish talab va taklif o‘rtasidagi kutilayotgan nisbatni hisobga olib bozorga chiqish- ning optimal taktikasini belgilash uchun zarurdir. Tovar bozor- larning konyunkturasining rivojlanishi bashorat qilinayotganda statistik materiallardan, statistik-ehtimollik modellaridan foy- dalaniladi.