Qabul qildi: O. Urishev Taqrizchi: M. Tojiboyev Kafedra mudiri: A. Qo’chqarov farg’ona – 2022

D sinfdagi ko‘priksimon kuchaytirgichning to‘liq tuzilish sxemasi 1.21- rasmda, uning vaqt diagrammalari esa 1.22- rasmda keltirilgan.

1.21- rasm. D sinfdagi ko‘priksimon kuchaytirgichning to‘liq tuzilish sxemasi

1.22- rasm. D sinfdagi ko‘priksimon kuchaytirgichning vaqt diagrammalari

Analog kuchaytirgichlardan farqli ravishda D sinfdagi kuchaytirgichlar chiqish signali to‘g‘ri burchakli shakldagi impulslar hisoblanadi. Ularning amplitudasi o‘zgarmas, davomiyligi (“kengligi”) esa kuchaytirgichning kirishiga beriladigan analog signalning amplitudasiga bog‘liq ravishda o‘zgaradi. Impulslar chastotasi (diskretlashtirish chastotasi) o‘zgarmas va kuchaytirgichlarga qo‘yiladigan talablarga bog‘liq ravishda bir necha o‘nlab kilogerslardan yuzlab kilogerslargachani tashkil etadi. Shakllantirilganidan keyin impulslar kalit rejimida ishlaydigan oxirgi tranzistorlarda kuchaytiriladi. Impulsli signalni analog signalga o‘zgartirish kuchaytirgich chiqishidagi filtrda yoki to‘g‘ridan-to‘g‘ri yuklamada bo‘lib o‘tadi.

3.1 Struktur sxemani ishlab chiqish.
Kuchaytirgichni berilgan ish rejimini ta’minlash uchun tipli sxema asosida
struktura sxemasi tuziladi.
Qurilma tarkibida kirish qurilmasi mavjud (Kir.U) signal manbaidan kirishni
birinchi kaskadiga uzatish uchun xizmat qiladi. Undan signal manbaini
kuchaytirgichni kirishiga bevosita ulab bo’lmaganda foydalaniladi. Odatda kirish
qurilmasi transformator yoki RS zanjircha ko’rinishida ishlanadi va ular tokni
doimiy tashkil etuvchisini manbadan kuchaytirgichga o’tishini oldini oladi yoki
aksincha. Kuchaytirgichi (U) iste’molchiga kerakli quvvatdagi signalni berish uchun
xizmat qiladi. Beradigan quvvatiga bog’liq ravishda u bir yoki bir necha
kuchaytirish kaskadlaridan iborat bo’ladi[2].
Chiqish qurilmasi (CHIQ) kuchaytirilgan signalni quvvat kuchaytirgichini
chiqish zanjiridan iste’molchiga (YU) uzatishda foydalaniladi. Undan shunday
holatlarda foydalaniladiki qachonki iste’molchiga bevosita ulanish mumkin emas.
Shunda chiqish qurilmasi vazifasini ajratuvchi kondetsator yoki transformator
bajarishi mumkin, ular tokni doimiy tashkil etuvchisini kuchaytirgich chiqishidan
iste’molchiga o’tkazmaydi. Transformatordan foydalanilayotganda kuchaytirgich
chiqishi bilan iste’molchi orasidagi qarshilikni muvofiqlashtirishga erishiladi, bu
FIK ni maksimal qiymatiga erishish va chiziqli bo’lmagan kichik xiralashishga
erishish maqsadida qilinadi. IMS asosidagi kuchaytirgichlarda transformatordan
foydalanishni tavsiya etilmaydi, chunki ularni o’lchamlari katta va tayyorlash

Ta’minot manbai (TM) kuchaytirgichni faol elementlarini manba bilan

ta’minlaydi. Talab qilinadigan parametrlarni stabillash uchun manfiy
bog’lanish zanjiri kiritiladi. Kuchaytirgichlarni sinflarga ajratishdagi
belgilari bo’lib hisoblanadi: ishchi chastotalar diopazoni va uni kuchayti
xususiyatini ifodalovchi parametrlar: tok, kuchlanish, quvvat.
Dastlabki kuchaytirgich ( Dast.U ) bir yoki kuchaytirishni bir necha
kaskadidan iborat. U kirish signalini quvvat kuchaytirgichini ishlashi uchun yetarli
kattalikkacha kuchaytirish uchun xizmat qiladi. Kkuchaytirgich
sifatida tranzistorlarda yig’ilgan kuchlanish kuchaytirgishlaridan foydalaniladi. .