Qabila. Pistanamolar (Burserales) — Сумаховые Oila

Dorivorlik xususiyati. Suyuq surtma va tibbiyot sovuni tayyorlashda qo‘llaniladi. Zig‘ir moyining preparati - linetol ateroskleroz kasalligini davolash va uning oldini olish hamda kuygan va nur terapiyasi ta’sirida kuygan yerlarga surtish uchun ishlatiladi. Xalq tabobatida zig‘ir oilasi yaxshi balg‘am chiqaruvchi vosita sifatida tanilgan. Zig‘ir urug‘larini muntazam ravishda iste’mol qilish astma xurujlarini yengillashtiradi va allergik kasalliklarning rivojlanishini yengillashtiradi, buyrak va qalqonsimon bez faoliyatini yaxshilaydi va gormonal muvozanatni normallashtiradi
Chilonjiydadoshlar (Rhamnaceae) oilasiga 60 ta turkumga oid 900 dan ortiq tur kiradi. Ular Yer yuzida keng tarqalgan. O‘zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta turi o‘sadi. Bular buta va past bo‘yli daraxtlardan iborat. Gullari mayda, ko‘rimsiz, aktinamorf, 4-5 bo‘lakli, asosan, ikki jinsli. Mevasi turlicha. O‘zbekistonda 3 ta turkumga mansub 6 ta turi tabiiy, 2 ta turkumga xos 2 ta madaniy turi o‘sadi.
Sistematikasi Bo‘lim. Magnoliyatoifa (gulli, yopiq urug‘li) o ‘simlikIar (Magnoliophyta yoki Angyospermae) Ajdod (sinf). Magnoliyasimonlar (ikki urug‘pallalilar) (Magnoliopsida yoki Dicotyledones) - Магнолиевые или Двудольные Ajdodcha (sinfcha)- Ra’nokabilar (Rosoidae) – Розоцветные Qabila. Chilonjiydanamolar (Rhamnales) – Крушиновые Oila. Chilonjiydadoshlar (Rhamnaceae Juss.) –Крушиновые Turkum. Bo'g'ibag'ir (Rhamnus L.) - Крушина Tur. Olxasimon frangula — Frangula alnus Mill. (Rhamnus frangula L.), jumrutdoshlar (chilonjiydadoshlar) -Rhamnaceae oilasiga kiradi. Frangula bo‘yi 1-3 (ba’zan 7) m ga yetadigan buta yoki kichkina daraxt. Shoxlari tikansiz. Yosh shoxlarining po‘stlog‘i qizil-qo‘ng‘irrangli, yaltiroq, silliq, oq yasmiqchali. Bargi od-diy, keng elliðssimon yoki teskari tuxumsimon, tekis qirrali, tezda to‘kilib ketadigan qo‘shimcha bargli, tuksiz yoki tomirlari bo‘ylab tuklar joylashgan. Barg poyada bandi bilan ketma-ket o‘rnashgan.. Gullari mayda, ko‘rimsiz, 2-7 tadan to‘plangan holda barg qo‘ltig‘iga joylashgan. Frangula may-iyun oylarida gullaydi, mevasi avgust-sentabrda pishadi. O‘simlik Ukraina, Boltiqbo‘yi davlatlari, Rossiyaning Yevropa qismida, G‘arbiy Sibirning janubiy tumanlarida o‘rmon va o‘rmon-cho‘l zonalarida tarqalgan.