Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Personalni rejalashtirish jarayoni 
(4.4-rasm) tashkiliy reja tuzishdan 
boshlanadi.
Shu munosabat bilan xodimlarga bo’lgan talabni ko’paytirish yoki 
kamaytirishga olib kelishi (masalan, yangi mintaqaviy vakolatxona, yangi 
bo’lim tashkil etilishi, bosh idora vakolatlarini quyi bo’linmalarga berish 
va boshqalar) mumkin bo’lgan tashkiliy reja mufassal bo’lishi lozim.
Rejalashtirish talab etiladigan ma’lumotlar yangi ish uslublari, 
avtomatlashtirish yoki mexanizatsiyalash jarayonlari natijasida yuzaga 
chiqadigan mehnat unumdorligi yoki ishchi kuchidan foydalanish 
hajmining kutilayotgan o’zgarishlariga taalluklidir.
Personalni amalda boshqarish uchun ishchi kuchigacha yo’naltirilgan 
barcha funktsiyalarni qamrab olishning o’zi etarli emas. Bu ishda inson 
resurslari to’la hayotiy siklining barcha bosqichlari — xodimlarni izlab 
topish va ishga yollash (shu jumladan, ish haqi, mukofotlash, qo’shimcha 
ijtimoiy sug’urta qilish, personalni rejalashtirish, rivojlantirish va qo’llab-
99

---

quvvatlash maxsus dasturlarini ishlab chiqish)dan pensiyaga kuzatish yoki 
ishdan bo’shatishgacha bo’lgan chora-tadbirlarni mujassamlashtirish 
darkor.
Personaddagi tabiiy o’zgarishlar — pensiyaga chiqish, kasalligi yoki 
o’qishga kirganligi, harbiy xizmatga chaqirilganligi sababli ishdan 
bo’shatishni rejalashtirish qiyin ish emas. Jamoa salohiyatini kuchaytirish, 
uning raqobatbardoshligini oshirish esa ancha murakkabdir.
Faoliyat ko’rsatib kelayotgan korxonada personalni rejalashtirishni 
mavjud ishchi kuchini bahblashdan boshlash mantiqiydir. Rahbariyat 
belgilangan aniq maqsadni amalga oshirish uchun talab etiladigan ish 
jarayonlarini bajarishga qancha ishchi va mutaxassis jalb etilganligini 
anikdab olish kerak. Masalan, hatto juda oddiy ish hisoblangan 
aeroportlarda yo’lovchilar yuklarini joylash bilan ko’pgina xodimlar band 
bo’ladi.
Bundan tashqari, rahbariyat o’z personali ish sifatini ham baholashi 
lozim.
Rejalashtirishning keyingi bosqichi qisqa muddatli va istiq-bolli 
100