Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

XVII - XVIII 
asrlardagi sanoat inqilobi juda katta ta’sir ko’rsatdi. Bug’ dvigatelining 
ixtiro qilinishi bilan korxonalar uchun manufak-tura xo’jaligi chegaralari 
juda torlik qilib qoldi. Fabrikalarni rivojlashtirish uchun sarmoyaga bo’lgan 
ehtiyoj keskin o’sdi. Bu esa aksiya kapitaliga keng yo’l ochib berdi. Ana 
shunday sharoitlarda boshqaruv faoliyatining mushkullashib ketganligi bu 
sohada yollanma boshqaruvchilar va mutaxassislarning paydo bo’lishiga 
olib keldi. Aksiyador mulk egalari o’z manfaatlarini amalga oshirish vako-
5
Темур тузуклари. , Т.: Шар , 2005. - 12-бет.
қ
6
Тсмур тузуклари. Т.: Шар , 2005. - 13- бст
қ
25

---

latini, buning uchun zarur bo’lgan barcha huquqiy me’yorlarni ishlab 
chiqqan holda boshqaruvchi menejerlar ixtiyoriga berdilar. Bu jamiyat 
taraqqiyotida g’oyatda muhim bosqich bo’ldi.
1776 yilda shotlandiyalik olim, professor Adam Smit tomonidan nashr 
etilgan “
Xalqlarning boyligi tabiati va sabablarini tadqiq qilish”
asari 
erkin bozorga ega bo’lgan iqtisodiy jamiyat taraqqiyotining nazariy asosi, 
qisman ijtimoiy modeli bo’ldi. Bu mumtoz asardagi shaxsiy rag’bat va 
mehnatning chuqur taqsimoti g’oyasi menejment nazariyasini sifat jihatidan 
yangi bosqichga ko’tardi.
XIX asr oxirida sanoatning rivojlanishi raqobatning keskin kuchayib 
ketishiga olib keldi. Ishlab chiqarish sohasidagi yangi ixtirolardan hali 
amaliy maqsadlarda etarlicha foydalanilmayotgan edi. Shu sababli ishlab 
chiqarishni ishchi kuchi mehnat unumdorligini oshirish hisobiga 
rivojlantirish talab etilardi. Bu esa ishlab chiqarishda, ayniqsa yirik ishlab 
chiqarishda ishchilar mehnatini tashkil etadigan mutaxassislar - personalni 
boshqarish sohasidagi menejerlarning paydo bo’lishiga turtki bo’ldi.
Amerikalik muhandis-mexanik