Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Raqobatdoshlik
Tashqi savdo
Ijtimoiy totuvlik
Ijtimoiy mahsulot
Soliq tushumlari
Narxlar barqarorligi
Davlat
Menejerlar
-Manfaatlar tengligi
-Mulkdorlar manfaatlari
-Shaxsiy manfaatlar
-Korxonani saqlab qolish
-Mustaqillik
-Hokimyat, e’tirof
-Mansabda o’sish
Sarmoya egalari
-Korxonani saqlab 
qolish
-Sarmoyani 
ko’paytirish
-Dividend olish
-Qaror qabul qilish 
imkoniyati
-Mustaqillik
-E’tirof
Personal (yollanma 
ishchilar)
-Ishonchli ish o’rni
-Yuqori ish haqi
-Yaxshi mehnat 
sharoitlari
-Ijtimoiy xizmatlar
-Korxona faoliyatida 
ishtirok etish
-O’z qobilyatini 
namoyon etish
Kredit beruvchilar
-Yuqori foizlar
-Sarmoya 
xizmatlari
-Kafolatlar
-Ta’sir
-Axborot
Mijozlar
-Keng takliflar
-Arzon narx
-Yuksak sifat
- Manfaatli
shartlar
Tovar yetkazib 
beruvchilar
-Mo’may daromad
-Kam xarajat
-Yaxshi munosabat
-Munosabatlarning 
davomiyligi
-Shartnomaga 
sodiqlik
Jamoatchilik
-Maqsadga 
erishishga 
ko’maklashish
-Salomatlik
-Farovonlik
-Turmush darajasi
-Axbborot
-Atrof-muhit 
muhofazasi
1
.5-rasm.Personalni boshqarish jarayonidagi asosiy 
ishtirokchilar

---

xizmat ko’rsatilishi ham muhimdir.
Jamoatchilik
(masalan, ommaviy axborot vositalari, partiyalar, 
birlashmalar, fuqaro yig’inlari va hokazolar) guruhlararo manfaatlar 
himoyachilari sifatida maydonga chiqadilar. Ular uchun ishlab chiqarishni 
rivojlantirish bilan bir qatorda insonlar sihat-salomatligi, atrof-muhitning 
ifloslanmasligi kabi masalalar ham muhimdir
1.1- jadval
Menejerlarning mulkka egalik munosabati bo’yicha turlari
Shaxsiy-xususiy mulk
(menejer - mulk egasi)
Pay yoki aksiyadorlik 
(menejer - mulkka 
sherik )
Mulkchilikning turli 
shakllari
(yollanma 
menejer)
Boshqaruv qarorlarini 
qabul qilishda 
vakolatlarga ega
Boshqaruv qarorlarini 
qabul qilishda qisman 
vakolatlarga ega
Boshqaruv qarorlarini 
qabul qilishda mansab 
vakolatlariga ega
Xo’jayinlik 
psixologiyasi
Mulkka sheriklik 
psixologiyasi
Yollanma mutaxassis 
psixologiyasi
Asosiysi - firma foyda 
olishini ta’minlash
Asosiysi - xodimlar 
ishini qo’shimcha 
foyda olinishini 
ta’minlaydigan tarzda 
yo’lga qo’yish
Asosiysi - firma oliy 
rahbariyati talablariga 
javob beradigan 
ravishda yo’lga qo’yish
Firma uchun mas’ul
Firma uchun 
tabaqalangan 
ma’suliyatga ega
Belgilab qo’yilgan 
qisman mas’uliyatga 
ega
Foydadan to’laligicha 
foydalanadi
Foydadan pay ulushida 
foydalanish
Foydaning bir qismini 
mukofot va qo’shimcha 
to’lovlar sifatida olish
“Firma - mening ishim” 
paternalizmli rahbarlik 
uslubi
“Biz – 
ishtirokchilarimiz va 
amaliy sheriklarimiz” 
shioridagi rahbarlik 
uslubi
Rahbarlikning avtoritar, 
demokratik va liberal 
uslublari bo’lishi 
mumkin
Maqom: prezident, 
bosh direktor
Maqom: direktorlar 
kegashi boshqaruvi 
raisi, bosh direktor, 
ijrochi direktor
Maqom: bo’linma, 
xizmat rahbari, 
yo’nalish direktor
1.3. Personalni boshqarish va ishlab chiqarishning o’zaro aloqadorligi
20

---

Bugungi kunda barcha korxonalar bozor munosabatlari va raqobat 
muhitiga moslashishga majburdir. SHuning uchun bozorda muvaffaqiyat 
qozonishni ta’minlaydigan omillar ayni paytda korxona muvaffaqiyatini 
belgilovchi omillar hisoblanadi. Bu omillarning hammasi korxona 
xodimlari, ya’ni personal mehnat faoliyati bilan bog’liqdir.
Personalni boshqarish jarayonida rahbarlar, boshqaruv xizmati (kadrlar 
boshqarmasi yoki bo’limi), xodimlar, shuningdek, korxona kengashi 
(aksiyadorlik jamiyatida aksiyadorlar kengashi) ushbu jarayon 
ishtirokchilari hisoblanadilar. Ularning har biri yoki boshqaruv sub’ekti, 
yoki boshqaruv ob’ekti sifatida, ba’zi hollarda esa ham boshqaruvning 
sub’ekti, ham ob’ekti sifatida personalni boshqarishga o’z ulushini 
qo’shadi. Ularning har biri ham ishlab chiqarish sohasida, ham o’zaro 
munosabatlar sohasida muayyan vazifalarni, demak personalni boshqarish 
vazifalarini ham bajaradi.
Personalni boshqarish va ishlab chiqarish vazifalarining o’zaro 
aloqadorligi quyida aks etgan:
1.2- jadval