Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Baholash ma’lumotlaridan foydalanish manbalari
Natijalar
Manbalar
Rahbar
Hamkasbl
ar
Bo’ysunuvc
hi hodimlar
O’z – 
o’zini 
baholash
Mijozlar
Personal 
bo’yicha qaror 
qabul qilish
+
+
O’z – o’zini 
rivojlantirish
+
+
+
+
+
Personal 
faoliyatni tahlil 
qilish
+
+
+
Personalni baholashda ekspert xulosalarining ob’ektivligi hal qiluvchi 
ahamiyatga ega. Yuqorida ta’kidlanganidek, u yoki bu xodimning korxona 
umumiy natijalariga mehnat ulushini uning rahbari baholashi ma’quldir. 
Biroq rahbar bilan xodim o’rtasidagi doimiy o’zaro munosabatlar 
muammolarni yuzaga chiqishiga sabab bo’lishiga amaliyotdan ko’pdan-
ko’p misollar ketirish mumkin. Ana shunday vaziyatlarda rahbarning 
xodim mehnat faoliyatini baholashdagi xolisligi shubha tug’dirishi 
tabiiydir.
Tadqiqotlar xodim bir ish joyida uzoq vaqt davomida ishlayotgan 
bo’lsa, uning faoliyati yil sayin pastroqbaholanishidan dalolat beradi. 
Buning sababi shundaki, xodimdan bunday vaziyatda vaqt o’tgan sari o’z 
ishini tobora tezroqva sifatliroq bajarishiga umid qilinadi. Rahbarning bu 
umidi oqlanmasa (xodim belgilangan me’yorlar darajasida faoliyat 
ko’rsatsa ham) u xodim bahosini pasaytiradi. Ba’zan esa rahbarlarni katta 
mehnat stajiga ega xodimlarda ishlab chiqarishga yangiliklarni joriy 
etishga qiziqishlari sustligi ular faoliyatini baholash ballarini 
kamaytirishga sabab bo’ladi.
Personalni baholash ana shunday sub’ektivizm holatlarini bartaraf 
etishni taqozo qiladi. Buning uchun, eng avvalo, korxona pirovard 
417

---

maqsadlariga erishishni ta’minlash uchun xodimning qaysi amaliy va 
shaxsiy sifatlari eng muhimligini aniqlab olish kerak. Hatto jahon tajribasi 
ham bu masalada to’la yakdillik mavjud emasligidan dalolat berib turibdi. 
Asosan personalning mehnatga qiziqishi, tashabbuskorligi, diqqat-e’tibori, 
o’zgarayotgan mehnat sharoitlariga moslasha olishi, mehnatsevarligi, hatto 
tashqi ko’rinishi kabi sifatlarini baholash taklif etiladi.
Qator kompaniya va firmalarda barcha xizmatchilar, mutaxassislar va 
rahbarlar faoliyatning aniqbir sohasi uchun zarur bo’lgan muayyan mezon 
(talab)lar nuqtai nazaridan baholash tartibi joriy etilgan. Ushbu mezonlar 
ahamiyati jihatidan ekspertlar guruhi tomonidan tabaqalashtiriladi. 
Shundan so’ng bu mezonlar ahamiyatini hisobga olgan holda har biriga 
tegishli ball beriladi (10.4-jadval).
10.4 – jadval