Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

f
M ardikor —bu, ... 
Chorikor —bu, ...
Yig‘im soliq —bu, ...
1. Qo‘qon xonligidagi sun’iy sug‘orish va dehqonchilik haqida nima-
lami bilib oldingiz?
2. Yer egaligi shakllarini va ularning bir-biridan farqini qayd eting.
3. Aholi qanday soliqlar to‘lagan va majburiyatlar o ‘tagan?
4.
Qo‘qon xonligining chet davlatlar bilan olib borgan savdosi haqi­
da so‘zlab bering.
36- §. Q o‘qon xonligi shaharlari
Q
0
‘q0n 
Xonlikning bosh shahri Q o‘qon edi.
T arix iy m a n b a la rd a Q o ‘qonga oid 
m a’lumotlar X asrdan boshlab uchraydi. Qo‘qonning yoshi 2000 
yildan ortiqdir. M a’lumotlarda ,,Havoqand“, ,,Ho‘qand“ degan 
nom lar bilan qayd etilgan. ,,H avoqand“ so‘zi — ,,go‘zal“ , 
,,yoqimli“ , ,,xushmanzara“ , „shamol shahri“ degan m a’noni 
anglatadi, degan fikrlar ham mavjud. Mahalliy aholi o‘z shahrini 
H o ‘qandi latif yoki Q o‘qon deb aytganlar. Q o‘qon shahri
XVIII — XIX asr birinchi yarmida nafaqat xonlikning, ayni 
paytda, Markaziy Osiyoning yirik shaharlaridan biri edi.
Q o ‘qon m ustahkam devor bilan o ‘ralgan. Shaharga 12 
darvozadan kirilgan. Shaharning 12 darvozali bo‘lishiga sabab — 
uning m a’muriy jihatdan 12 dahaga bo‘linganligi edi. Bu davrda 
shaharda 30000 aholi yashagan. XIX asr o‘rtalarida Qo‘qondagi 
madrasalar ichida Madalixon, Norbo‘tabek, Jome, Hojimoyim, 
Xoja dodxoh, Mingoyim madrasalari aloliida ajralib turadi. Ularning 
har birida 38 tadan 100 tagacha hujrasi bo‘lgan.
Qo‘qon shahri xonlikning siyosiy, madaniy, iqtisodiy va diniy 
markazi edi.
Marg‘ilon (Marg‘inon) shahriga bundan 
arg 1 on 
2000 yil aw al asos solingan. Marg‘ilon-

---

dagi S ulton M urodbek saroyi T oshkent yoki Sam arqand 
hokimining saroyidan uncha farq qilmasdi. Shahar devor bilan 
o‘ralgan edi. Marg‘ilon Qo‘qon xonligidagi pilla sotiladigan asosiy 
bozor markazi edi. Shaharda ko‘plab pillakashlik va shoyi to ‘qish 
ustaxonalari bor edi.
Umuman, Q o‘qon xonligidagi shaharlar bir xilda b o ‘lib, 
ular bir-biridan aholisi, madrasa va masjidlarining soni, mah- 
sulotining sifati bilangina farq qilardi. U yoki bu shaharning 
ahamiyati uning strategik mavqeyi bilan belgilanardi. Katta sha- 
harlarga xonning o ‘g‘illari yoki yaqin qarindoshlari hokim etib 
tayinlanardi. Qolgan shaharlami o‘zbek, tojik, qirg‘iz, qipchoq 
va qozoq zodagonlarining vakillari boshqargan.