Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Movarounnahrning 
M uham m ad Shayboniyxonning asosiy
zabt etilishi 
m aqsadi Tem uriylar saltanatiga bu-
tunlay barham berish edi. Bu m aq- 
sadni ro ‘yobga chiqarish uchun u 1499-yilda M ovarounnahm i 
zabt etishga kirishdi. U bu o ‘rinda raqiblarini sarosimaga solib 
qo‘ygan jang usuli — 
to ‘lg‘amani
qo‘lladi.
1500-yilda M uham m ad Shayboniyxon Samarqandni jang- 
siz egalladi. Bu hodisa Samarqand hukmdori Sulton Ali M ir­
zoning onasi Zuhrobegi og‘aning xatosi oqibatida sodir b o ‘ldi. 
Xoinlar Zuhrobegi og‘ani M uham m ad Shayboniyxonga maxfiy 
ravishda „M en ham o ‘zbek urug‘idanm an, agar siz m eni niko- 
hingizga olsangiz, o ‘g‘lim bilan sizning hukmingizni tan olib, 
Samarqandni siz xon hazratlariga topshirurm iz“ mazmunidagi 
xatni yuborishga ko‘ndiradilar.
Ayni paytda, Zuhrobegi og‘a Shayboniyxon oldiga Termiz, 
Chag‘aniyon, Hisor va Badaxshon zabt etilgach, bu hududlam i 
o‘g ‘li Sulton Ali Mirzoga berish shartini ham qo ‘ygan edi.
M uham m ad Shayboniyxon o‘zini bu shartlarga rozidek qilib 
ko‘rsatdi.
Samarqand taxti egallangach esa Sulton Ali Mirzo qatl etildi. 
Onasi Zuhrobegi og‘a esa boshqa kishiga nikohlab berildi. Shu 
tariqa, M uham m ad Shayboniyxon 1501-yilda Sam arqandni 
uzil-kesil egalladi. K atta qo ‘shinga ega b o ‘lgan M uham m ad 
Shayboniyxon endi butun M ovarounnahm i egallashga kirishdi.
1503-yilda Toshkent va Shohruxiya shaharlari egallanadi. 
Shayboniyxon U lug‘bek M irzoning Abulxayrxonga uzatilgan 
qizi Robiya Sultonbegim ning o ‘g ‘illari K o ‘chkunchixon va

---

Suyunchxo‘jaxonlam i 
Toshkent va Shohruxiyaga hokim etib 
tayinladi.
1504-yilda esa F a rg ‘o na zabt etildi. Shu tariq a b u tu n
M ovarounnahrda shayboniylar sulolasi hukmronligi o ‘matildi. 
Samarqand shahri poytaxt etib belgilandi. Buxoro shahrini esa 
ukasi M ahm ud Sultonga topshirdi.