Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Bobur Mirzo siyosiy 
Bobur Mirzo Amir Temuming uchin- 
kurash maydonida 
clii o ‘g‘li M ironshohning chevarasi edi.
U 1483-yilning 14-fevralida Andijon 
shahrida tug‘ilgan. Bolalik va yoshlik yillari Andijon va Axsi 
shaharlarida o ‘tgan. U otasi Umarshayx Mirzo (1456—1494) 
saroyida o ‘z davriga yarasha barcha zarur bilimlami egallagan.
U m arshayx M irzoni otasi Abu Said M irzo hukm ronligi 
davrida, dastlab, Kobul viloyatiga, so‘ng Farg‘ona viloyatiga 
h ukm dor etib tayinlagan. K eyinchalik akasi Sulton A hm ad 
hukm ronligi davrida Toshkent va Sayram ham U m arshayx 
M irzoga berilgan. B iroq o ‘zaro ichki k u rash lar natijasida 
U m arshayx M irzo q o ‘l ostida faqat F a rg ‘ona, X o ‘ja n d va 
0 ‘ratepagina qolgan.
Umarshayx Mirzo 1494-yilda baxtsiz hodisa tufayli halok 
b o ‘lgach, hokimiyat 11 yoshli Bobur Mirzo qo‘liga o ‘tdi.
■ 
Yodda tuting. 
Bobur yosh b o ‘lganligi uchun davlat ish-
f l
larini ishonchli beklardan Hojiqozi va о ‘qimishli, oqila
onasi Q utlug‘ Nigorxonim yordam ida boshqarardi.
Bobur M irzoning siyosat maydoniga chiqishi Temuriylar 
saltanatida harbiy-siyosiy vaziyat nihoyatda og‘irlashgan sharoitga 
to ‘g‘ri keldi. Bu holat Farg‘onadagi siyosiy vaziyatda ham o ‘z 
ifodasini topdi.
C hunonchi, 1494-yili B obur M irzoning amakisi Sulton 
A limad M irzo F arg ‘ona ustiga yurish boshladi. Sam arqand 
qo‘shini Quvasoy ko‘prigidan o ‘tayotganda falokat yuz beradi. 
K o‘prik sinib, natijada ko‘p kishi suvga g‘arq boladi. Buning 
ustiga otlarga o ‘lat tegadi, qo‘shin orasida vahima va sarosimalik 
h a m b o sh lan a d i. A yni p ay td a m ah alliy xalq g ‘an im larg a 
qaqshatqich zarba bera boshlaydi. C horasiz qolgan Sulton 
Alimad Mirzo Samarqandga qaytib ketadi.

---

O radan k o ‘p vaqt o ‘tm ay B obur M irzoning to g ‘asi — 
Toshkent hukmdori Sulton M ahmudxon Farg‘ona ustiga yurish 
boshlaydi va Axsi q o ‘rg ‘on in i qam al qiladi. B iroq Sulton 
M ahmudxon qanchalik urinmasin, Axsini olishga qurbi yetmadi. 
Axsi himoyachilarining m ardonavor kurashayotganini ko ‘rgan 
Sulton M ahmudxon ham Toshkentga qaytishga majbur b o ‘ldi.
S u lto n A hm ad M irzo Sam arqandga y etm asd an y o ‘lda 
to ‘satdan vafot etadi. 1495-yilning yanvarida Samarqand taxtiga 
Sulton M ahm ud M irzoning ikkinchi o ‘g‘li Boysung‘u r Mirzo 
(1 4 9 5 -1 4 9 7 ) o'tqizildi.
Shunday qilib, A n d ijo n d a B obur M irzo, S am arq an d d a 
Boysung‘u r M irzo, Toshkentda Sulton M ahm udxon, H irotda 
esa Sulton Husayn Boyqaro hukm ron edilar.