Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Mirza Muhammad Haydar 
(1500—1556) 1541—1546-yillarda 
Y u n u sx o n n in g n a b ira si, to g ‘av ach ch asi A b d u rash id x o n g a 
bag‘ishlab „Tarixi R ashidiy“ asarini yozadi. M irza H aydar 
Toshkentda dunyoga kelgan; uning onasi T oshkent hokim i 
Y unusxonning qizi X o ‘bnigorxonim b o ‘lib, M irza H ay d ar 
Zahiriddin M uham m ad Bobuming xolavachchasi b o ‘lgan.

---

Hofiz Ko‘hakiy 
(Sulton M uham m ad H ofiz Toshkandiy) 
Ulug‘bek Mirzoning shogirdi Ali Qushchining nabirasi b o ‘lib, 
shayboniylar davrining yetuk tarixchisi, m antiq, fiqh, kalom 
ilmlari olimi b o ‘lgan. 1528-yili Zahiriddin M uham m ad Bobur 
huzuriga, Hindistonga boradi. Hajga borib, Usmonli Turk davlati 
sultoni bilan uchrashadi, vazirlikka qilingan taklifni rad etib, 
1563-yili Toshkentga qaytadi va shu yerda 1584-yili vafot etadi. U 
„Tarixi jadidayi Toshkand“ , „Tarixi oliy Chingiz“ , „Risolayi 
fifanniy at tafsir val kalom “ (E ’tiqodga oid ilmlar haqida) kabi 
asarlar muallifidir.
Adabiyot. 
Shayboniyxonning o ‘zi ham, um ri jang-u jadal- 
larda o ‘tishiga qaramay, she’riyat va tarix fani bilan shug‘ul- 
lanishga vaqt topgan. Uning she’riy devon tuzgani m a’lum. U 
hatto xattotlik bilan ham shug‘ullangan. 0 ‘zbekiston Fanlar 
akademiyasi Abu R ayhon Beruniy nom idagi Sharqshunoslik 
instituti kutubxonasida 
Kamoliddin Binoiy qalamiga mansub 
„Shayboniynom a“ asarining Shayboniyxon ko ‘chirgan nusxasi 
saqlanadi. Ubaydullaxon ham ilmli va m a’rifatli hukmdor edi. U 
fors va tu rk sh e’riyatini yaxshi bilardi. Ayni paytda, o ‘zi 
„Ubaydiy“ taxallusi bilan o ‘zbek, fors, arab tillarida ijod qilgan, 
she’rlar bitgan. Uning uch tilda bitgan she’rlaridan iborat uch 
devoni bir kitobga jamlangan. Ubaydiyning o ‘zbek tilidagi devoni 
306 g‘azal, 435 ruboiydan iborat.