Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

1. Rossiya va Markaziy Osiyo xonliklari o ‘rtasida savdo aloqalari-
» 
ning rivojiga qanday omillar sabab bo‘ldi?
2. XVI—XVII asrlardagi elchilardan kimlami bilasiz?
3. Elchilarga qanday vazifalar yuklanardi?
4. 
Qachon va nima uchun Rossiyaning xonliklarga nisbatan muno-
sabatda tazyiq o'lkazishi boshlandi? Bu nimalarda namoyon bo‘ldi?
5. Rossiyaga boradigan karvon yo‘llarining xaritasini chizing.
f
Ivan Xoxlov — bu... 
Xoja Nafas — bu...
Florio Beneveni — bu...

---

41- §. XIX asr birinchi yarmida Markaziy Osiyo uchun
Buyuk Britaniya — Rossiya raqobatchiligi
Raqobat sabablari 
XIX asming birinchi yarmida Buyuk
Britaniya va Rossiya davlatlari o‘rtasida 
Buxoro, Xiva, Qo‘qon xonliklari hududlari uchun raqobatchilik 
kuchayib, keskinlashib ketdi. Raqobatchilikning kuchayishiga 
quyidagilar sabab bo‘ldi:
a) Buyuk Britaniya va Rossiyaning Markaziy Osiyo hisobiga 
yangi mustamlakalarga ega bo‘lish yo‘lidagi urinishlari;
b) o‘z mollarini sotish va undan m o‘may daromad olish uchun 
Markaziy Osiyo bozorlarini egallash istagi;
d) Markaziy Osiyoning boy xomashyo manbalariga ega bo‘- 
lishga intilishlari.
Bu omillar dunyodagi ikki yirik mustamlakachi davlatlar 
manfaatlarining to ‘qnashuviga olib keldi.
Hindistonda mustahkam o ‘rnashib olgan ingliz mustam- 
lakachilari o‘zlari tuzgan Ost-Indiya (Sharqiy Hindiston) kompa- 
niyasi orqali Markaziy Osiyo tomon siljishga urindilar. Ularning 
maqsadi Rossiyaning o‘zbek xonliklaridagi ta’sirini yo‘qqa chiqarish 
hamda xonliklami o‘z ta ’sir doirasiga olishdan iborat edi. Buyuk 
Britaniya hukmron doiralari xonliklaming ichki va tashqi ahvolini, 
ularni bog‘lab turgan yo‘llarni aniqlash, xonlar bilan aloqa 
o‘rnatish maqsadida maxsus ekspeditsiyalar yubora boshladi. 
Ekspeditsiyalar zimmasiga, ayni paytda, mahalliy nufuzli kuchlar 
bilan aloqa o‘matish vazifasi ham yuklatilar edi.