Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Oydo  stbiy  boshchihgidagi 
, 
, 
, 
,
o ‘z  ‘olon 
qoraqalpoqlar  qo  zg  olon  ко  taradi.
qo  zg  о  on 
Q o‘zg‘olonga  qoraqalpoqlar  biyi  Oy-
107

---

do ‘stbiy  boshchilik  qiladi.  1827-yil  25-iyul  kuni  Xiva  xoni 
Olloqulixon  Oydo‘stbiy  boshchiligidagi  qo‘zg‘olonni  bostirish 
uchun  M uham m ad  Nazarbiy  inoq  qo‘mondonligidagi  qo‘shinni 
X o‘jayli  shahriga  jo ‘natadi.
Oydo‘stbiy  qoraqalpoq  biylarini to ‘plab,  Orol  dengizi b o ‘yida 
maslahat  uyushtiradi.  Yig‘ilganlar  maslahati  bilan  qoraqalpoq 
ovullariga  otliq  choparlar  jo ‘natilib,  shunday  buyruq  beriladi: 
„H am m a  bola-chaqasi  bilan  qo‘zg‘olonga  yig‘ilsin.  Kimda-kim  
bosh  tortsa  —  u  dushm an  hisoblanadi“ .  Qoraqalpoqlar  yig‘ilib, 
qulay  yerda  xandaq  qazib,  shox-shabbalar  va  aravalar  bilan 
m udofaa  to ‘sig‘i  qurishgan.  29-iyulda  Oydo‘stbiy  o ‘zining  ikki 
o‘g‘li Rizo va To‘rani  300 botirga bosh qilib,  Qo‘ng‘irot  qo‘rg‘oniga 
chopovulga  yuboradi. 
Q o‘ng‘irot  hokimi  M uham m ad  Yaqub 
m ushrif  qo‘rg‘on  mudofaasini  uyushtiradi.  Urush  pesliingacha 
davom  etgan.  Oydo‘stbiy  askarlarining  bir  qanchasi  urushda 
nobud bo ‘lgan.  Ba’zilari  dengiz tom on  qochgan.  Rizo  ham,  T o‘ra 
ham   bor  imkoniyatni  ishga  solsalar  ham   yengiladilar.
M uham m ad  Nazarbiy  inoq  Oydo‘stbiyga  qarshi  sara  qo‘shin 
jo ‘natadi.  Kuchlar  noteng  b o ‘lgan  jangda  qo‘zg‘oloncliilar  tor- 
m or  qilinadi,  Oydo‘stbiyning  esa  boshi  tanasidan  judo  etiladi. 
Xiva  tarixchisi  va  shoiri  M unis  Oydo‘stbiy  o‘limiga  bag‘ishlab 
marsiya yozgan.  Q o‘zg‘olon bostirilsa-da,  xalqning  zulmga  qarshi 
nafrati  kuchayib  bordi.
Marsiya 
—  bir  shaxsning  vafoti  munosabati  bilan  uning
•  Q oraqalpoqlar  dehqonchilik,  chorvachilik,  baliqchilik, 
hunarm andchilik bilan  shug‘ullanib  tirikchilik  qilganlar.
•  1827-yilda  Xiva  xonlari  zulmiga  qarshi  Oydo‘stbiy  bosh- 
cliiligida qo‘zg‘olon ko‘tarildi.
1.  Qoraqalpoqlaming ijtimoiy hayoti haqida nimalarni bilib oldingiz?
2.  Qoraqalpoqlar  xo‘jalikning  qanday  tarmoqlari  bilan  shug‘ul- 
langanlar?
3.  Aholi qanday soliq va majburiyatlarga tortilgan?