Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Me’morchilik 
Shayboniy  hukm dorlar poytaxt  Buxoro
va uning atroflarini obod qilishga harakat 
qildilar.  XVI  asr  davomida  shu  davrning  barcha  m uhandislik 
imkoniyatlari va jam iyatning m a’naviyat va m adaniyati darajasiga 
mos  ravishda  ko‘plab  binolar,  m e’moriy  m ajm ualar,  inshootlar 
bunyod etildi.
Ularning  orasida  Buxorodagi  M ir  Arab,  Abdullaxon,  Sa- 
m arqandda  qurilgan  Shayboniyxon,  Toshkentda  qurilgan  Baroq- 
xon  va  K o ‘kaldosh  madrasalari  m e’morchiligimizning  yorqin 
nam unalari  hisoblanadi.  Baroqxon  madrasasi  shayboniy  hukm ­
dor  Suyunchxo‘jaxonning  o ‘g‘li  Baroqxon  tom onidan  qurilgan. 
M adrasa  gumbazining  balandligi  22  m etm i  tashkil  etadi.  M usta- 
qillik yillarida bu  m adrasada  ham   katta  ta ’mirlash  ishlari  amalga 
oshirildi.
M ir  Arab  madrasasi  Shayx  Abdulla  (M ir  Arab)  tom onidan 
1530 —  1536- yillarda  qurilgan.  U ni  qurish  uch u n   sarflangan 
xarajatlarni  Buxoro  xoni  Ubaydullaxon  bergan.  M adrasa  ulkan 
peshtoqli.  Ikki  yonida  baland  gumbazli  keng  darsxona,  masjid  va 
go‘rxona  bor.  G o ‘rxonada  Ubaydullaxonning  sag‘anasi  va  M ir 
Arab  ham da  uning  qarindoshlarining  qabrlari  bor.  M adrasa 
bugungi  kunda  ham   islom  oliy  diniy  o ‘quv  muassasasidir.
Buxoroga  kelgan  Rossiya  elchisi  Antoniy  Jenkinson:  „Bu­
xoro juda  katta  shahar,  unda  g‘ishtlik  imoratlar,  serhasham bino­
lar  k o ‘p.  H am m o m lar  shunday  m o h irlik   b ilan   qurilganki, 
ularning  misli  dunyoda  yo ‘qdir“ ,  —  deb  yozadi.
Ayniqsa,  Abdullaxonning  yurt  obodonchiligi  yo‘lidagi  sa’y- 
harakatlari  tarixchilar  tom onidan  yuksak  baholangan.  Uning 
davrida  markaziy  hokim iyat  kuchayishi  tufayli  katta  qurilish 
ishlari  amalga  oshirilgan.
34

---