Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Buxoro  xonligi 
deb  ataladigan b o ‘ldi.
Ubaydullaxonning  tariximizdagi  xizmatlari  katta.  A w alo,  u 
Ismoil  Safaviyning  hujum larini  bartaraf  etib,  M ovarounnahrni 
ularning  harbiy-siyosiy  tazyiqlaridan  saqlab  qoldi.  Ubaydullaxon 
hukmronligi  davrida  Buxoroning  poytaxt  sifatidagi  nufuzi  har 
tomonlama  o ‘sdi.
U baydullaxon  o ‘z  davlatining  chegarasini  Shayboniyxon 
davridagi  sarhadlarda  qayta  tiklashga  harakat  qildi.  U   H irotni 
ishg‘ol  etgan  E ron  qo ‘shinini  bir  necha  m arta  m ag‘lubiyatga 
uchratgan  edi.  Ayni  paytda,  u  m am lakat  ichkarisidagi  o ‘zaro 
kurash va tarqoqlikka barham  berdi.
Ubaydullaxon  vafot  etgach  esa  ichki  ziddiyatlar  yana  ku- 
chaydi.  H okim iyat  u chun  qattiq  kurashlar  boshlandi.  Shay­
boniyxon  avlodlarining  har b in   toj-taxtga  d a ’vogar  edilar.  U lar­
ning  har  b in   o ‘z  ota  m erosi  b o ‘lgan  hududlarda  mustaqillikka 
intilar,  im koni  b o ‘lsa,  xonlik  taxtini  egallash  ishtiyoqida  edilar.
Buning  natijasida,  K o ‘chkunchixonning  o ‘g‘li  Abdullaxon  I 
ning  qisqa  vaqt  hukm dorligidan  so‘ng  m am lakatda  qo ‘shhoki-
18

---

miyatchilik vujudga keldi. Y a’ni bir davlatda ikki hukm dor paydo 
b o ‘ldi.
Biri —  U baydullaxonning  o ‘g ‘li  A bdulazizxon  Buxoroda, 
ikkinchisi —  K o ‘chkunchixonning  o ‘g‘li  Abdullatifxon  Samar- 
qandda  hukmdorlik  qila bosliladilar.  Mamlakat  bir  necha  mustaqil 
hokimliklarga  b o ‘linib  ketdi.  Biroq  qachondir,  kimdir bu  holatga 
chek  qo‘yislii  kerak  edi.