Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi



Download 2,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/199
Sana31.12.2021
Hajmi2,42 Mb.
#271857
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   199
Bog'liq
Oz Tarix 8-sinf Kutubxona n1 uz

Yakunlarni  chiqaramiz
13


4-  §.  Zahiriddin  Muhammad  Bobur  — buyuk 
davlat  arbobi va  mutafakkir
Bobur  Mirzoning  Shaybo- 
Shayboniyxon  1500-  yilda  Samarqand- 
niyxonga qarshi kurashi 
ni  egallagach,  Bobur  M irzo  unga  qar-
shi  yurish  boshladi.  Bu  paytda  Shay­
boniyxon  Sam arqanddan  tashqarida  edi.  Bobur  M irzo  q o ‘shini 
shiddat  bilan  hujum   qilib,  Shayboniyxonning  bu  yerda  qoldirib 
ketgan  600  kishilik  askarini  m ag‘lubiyatga  uchratdi  va  Bobur 
M irzo  Samarqand  taxtini  ikkinchi  m arta  egalladi.
Shayboniyxon  bu  orada  chekindi  va  b o ‘lajak  hal  qiluvchi 
jangga  tayyorgarlik  ko ‘ra  boshladi.  1501- yil  aprelida  Zarafshon 
b o ‘yidagi  b o ‘lib  o ‘tgan  og‘ir  jangda  Bobur  M irzo  yengiladi  va 
Sam arqandga  chekinadi.  G ‘olib  Shayboniyxon  Sam arqandni 
qamal  qilib,  Bobur  M irzoga  sulh  taklif qildi.  Sulh  shartlari  B o­
b u r  M irzo  uch u n   juda  haqoratli  b o ‘lsa-da,  unga  rozi  b o ‘l- 
maslikdan boshqa  chorasi  yo‘q  edi.
Og‘ir va  nochor  ahvolga  tushib  qolgan  Bobur  sulhga  binoan 
Samarqandni  tark  etib,  o‘zga  yurtlarga  ketishga  majbur b o ‘ldi.
Bobur  M irzo  Kobulga  borib,  bu  yerda  1504-yilda  hoki- 
miyatni  qo‘lga  kiritdi.
1510-yili  Shayboniyxon  halok  b o ‘lgach,  Bobur  M irzo  shoh 
Ism oil  yordam ida  M ovarounnahrni  shayboniylardan  qaytarib
olish  u c h u n   kurash  bo sh lad i  va 
nihoyat,  1511-yilning  kuzida  Sa­
m arqandni  uchinchi  m arta  qo‘lga 
kiritdi.  Bobur  Sam arqandni  egal­
la g a c h ,  n o ilo jlik d a n   islo m n in g  
shiyalik yo‘nalisliiga e’tiqod qiluvchi 
shoh  Ism oilni  oliy  hukm dor  deb 
e’lon qildi.  Bu esa Samarqand xalqi- 
ning  B obur  M irzo d an   yuz  o ‘gi- 
rishiga sabab b o ‘ldi.  Chunki M ova­
rou n n ah r  aholisi,  Boburning  o ‘zi 
ham  islomning sunniylik yo‘nalisliiga 
e’tiqod qilganlar.  Shayboniylar ham  
shu yo‘nalishda edilar.  1512- yilning 
aprel va noyabr oylarida Shayboniy­
xonning ukasi M ahm ud Sultonning
Zahiriddin M uham m ad 
Bobur.
14


o ‘g‘li Ubaydulla Sulton boshchiligidagi shayboniylar qo‘sliini bilan 
b o ‘lib  o ‘tgan har ikki jangda Bobur M irzo qo ‘shini m ag‘lubiyatga 
uchradi.  N oyabr  oyidagi  jangda  shayboniylar  shoh  Ismoilning 
Bobur Mirzoga yordam  uchun yuborgan qo ‘shinini ham  m ag‘lub 
etdilar.
Bobur  endi  M ovarounnahrdan tam om an um idini uzib,  yana 
Kobulga  qaytdi va  1526-yilga  qadar Kobulni  idora  qildi.  So‘ngra 
Kobulni ikkinchi o ‘g‘li K om ron Mirzoga qoldirib,  o ‘zi H indiston 
sari yurish boshladi.  Hindistonda qudratli va shavkatli saltanat egasi 
b o ‘lganida  ham   V atan  xayoli,  ayriliq  alam i  Bobur  M irzoni  aslo 
tark etm agan va u quyidagi hasratli satrlarni bitgan edi:
Tole  y o ‘qki jonimg‘a  balolig‘  b o ‘ldi,
H ar  ishniki  ayladim  xatolig‘ b o ‘ldi.
О ‘z yerni  qo ‘yib,  Hind sori yuzlandim,
Yo  m b,  netayin,  ne  yuz  qarolig‘ b o ‘ldi.
„   , 
.  , 
„ 
Bobur  podshoh  1526-yilning  21-apre-

Download 2,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish