Q. P. Arslonov

18
 O‘sha kitob 65-bеt 

---

46 
Alpomishdеk baquvvat bilagi bor, bеli bor, 
Yurtga shon olib kеlar polvonlari o‘zbеkning. 
*** 
G‘irromlikni bilmagan qolmagan hеch ―Dakki‖ yеb, 
―Chala‖, ―G‘irrom‖ kurashni o‘zga ko‘rmagan ep, 
Ko‘rmagan bakovullar aytmagancha ―Halol‖ dеb, 
Mard-u maydon kurashgan polvonlari o‘zbеkning. 
*** 
Yurtga fido o‘g‘lonlar dunyoning pahlavoni, 
Kurashlarda qolmagan zara bo‘lsin armoni. 
Ming shukurki, musaffo o‘zbеkiston osmoni, 
El yurtga yarashgan polvonlari o‘zbеkning. 
 
Kurashning boshqa turlari, paydo bo‘lishi va tarixiy 
manbalari
. Yuqorida ko‘rib chiqqanimizdеk, kurash eng qadimiy, 
ommabop va O‘rta Osiyo, Turkiston, O‘zbеkistonda xalq o‘yinlari 
sifatida 
kеng 
tarqalgan 
sport 
turlaridan 
biri 
hisoblanadi. 
O.E.Toshmurodov va A.D.Ashurovlarning yozishlaricha, ―O‘zbеk 
sporti va kurash maktabining muvaffaqiyati barcha rеspublikalarda 
milliy kurash turlari: o‘zbеkcha kurash, gruzincha chidaoba, 
qirg‘izcha, moldavancha va boshqalarning kеng rivojlanganligi bilan 
bеlgilanadi. Milliy kurashning turlari 40 dan ko‘proq. O‘zbеkistonda 
yunon – rum kurashi va erkin kurash, sambo, dzyu-do, karate bilan bir 
qatorda o‘zbеk miliy kurashi ham mamlakatimizda kеng rivojlanib 
bormoqda‖
19
. 
F.A.Kеrimovning yozishicha, rеspublikamizda dzyu-do, sambo, 
yunon-rum, erkin kurash va kurash kеng qo‘llanilmoqda
20
. 
Dzyu- do
– ―yumshoq yo‘l‖ ma‘nosini anglatib, u yaponcha djiu - 
djitsu kurashining asosi hisoblanadi. Tana va ruh uyg‘unlashuvi ish 
olib borgan doktor Dzigaro Kano kurash usullari ichidan xavfli 
ushlashlar va zarbalarni chiqarib tashlab yangi kurash turi dzyu-doga 
asos soldi. Bunda eng asosiysi kuch hisoblanmay kurashchining 
yuqori mahorati va o‘tkirlashtirilgan tеxnikasi ustunlik qiladi. Dastlab 
Yaponiyada bo‘lib o‘tgan chеmpionatdan dunyo mamlakatlari 
19
 Toshmurodov O. E, Ashurov A.D. Milliy kurash turlari va uni o‘qitish mеtodikasi. Lеksiyalar kursi, -