128
39–
masala
. Tarkibida
bo„lgan 1,5000 g namuna 200 ml
suvda eritilib, undan 20
ml alikvot qism olinib
– formadagi
kationitdan o„tkazildi. Kolonkadan o„tgan elyuatni to„liq titrlash uchun
konsentratsiyasi 5,6 mg/ml bo„lgan 12,50 ml
eritmasi sarf bo„ldi.
Boshlang„ich namunadagi
tuzining massa ulushini (%) aniqlang.
Javob
: 10,13%.
40-
masala
. Са –formada bo„lgan espatitning almashinish hajmini
aniqlash uchun 0,1 m 25 ml natriy ishqor eritmasi qo„shildi. Muvozanat
o„rnatilgandan so„ng, eritmani titrlash uchun 0,08 m 15,7 ml xlorid
kislota eritmasi sarf bo„ldi. Espatitning almashinish hajmini aniqlang.
41-
masala
. Ishlatilgan kationitning nikelga
nisbatan almashinish
hajmi 1,40 mg•ekv/g ni tashkil etadi. 10 g kationit bilan to„ldirilgan
kolonka orqali 500 ml 0,5 mg•ekv/l. nikel tuzi eritmasi o„tkazilganda,
eritmada qolgan nikel massasini grammlarda aniqlang.
42-
masala
. 5 g kationit bilan to„ldirilgan kolonka orqali 500 ml 0,5
mg•ekv/l. mis tuzi eritmasi o„tkazilganda birinchi ikki porsiyada mis
borligi aniqlanmadi. Keyingi 3,4,5,6,7,8,9 va 10 porsiyalardagi misni
aniqlash uchun mos ravishda 5,00; 12,00; 17,6; 20,0; 26,2; 30,5; 39,2;
39,22 ml 0,02 M natriy tiosulfat eritmasi sarf bo„ldi. Mis
konsentratsiyasining eleyuat hajmiga bo„lgan bog„liqlik grafigini tuzing.
Kationitning dinamik almashinish va ishchi dinamik hajmini mg•ekv/g.
kattaligida hisoblang.
43-45
masalalar
.
hajmli 0,05 n
(
) eritmaga
-formadagi m massali kationit qo„shildi.Muvozanat o„rnatilgandan
so„ng tuz eritmasining konsentratsiyasi
gacha kamaydi.
ning
molyar ekvivalenti 0,5 ga teng ekanligini e‟tirof
etgan holda,
kationitning statik hajmiy almashinish qiymatini toping.
Masala
, ml
Me
m, g
, n
43
50
Cd
3
0,003
44
75
Ni
5
0,008
45
100
Zn
10
0,006
129
46-47
masalalar
. m…. massali kationit bilan to„ldirilgan kolonka
orqali
konsentratsiyali
hajm
eritmasi o„tkazilganda,
eritmada qolgan kobalt ionining massasini g/l kattaligida aniqlang.
Masala
m, g
, ml
Со, n
46
5,0
200
0,05
47
10,0
500
0,10
48-
masala
. Kationitning
– formasi orqali 100 ml
hajmli
o„lchov kolbasidan olingan 10,00 ml
, eritmasi o„tkazildi. Elyuat
titri
⁄
= 0,00365 g/ml bo„lgan 5,00 ml
eritmasi
bilan to„liq titrlandi. Boshlang„ich eritma tarkibidagi tuzning massasini
aniqlang.
Javob:
0,505 gramm.
49-
masala
. 6,2500 gramm mineral o„g„it suvda eritilib,
–
formaga o„tkazilgan kationit saqlagan kolonka orqali o„tkazildi.
Elyuatni to„liq titrlash uchun konsentratsiyasi 1,74 g/ml bo„lgan 4,1 ml
eritmasi sarf bo„ldi. O„g„it tarkibidagi forforning massa ulushini
aniqlang.
Javob
: 88,50%.
50-
masala
.Tarkibida
va turli organik qo„shimchalar
bo„lgan 2,000 gramm namuna 100 ml suvda eritildi. Ushbu eritmadan 10
ml alikvot qism olinib
– formaga o„tkazilgan kationit saqlagan
kolonka orqali o„tkazildi. Elyuatni to„liq titrlash uchun konsentratsiyasi
4 g/ml bo„lgan 15,00 ml
eritmasi sarflandi.
ning
namunadagi massa ulushini aniqlang.
Javob
: 53,25%.
51-
masala
.Tarkibida
va turli organik qo„shimchalar bo„lgan
1,000 gramm namuna 50 ml suvda eritildi. Ushbu eritmadan 5 ml
alikvot qism olinib
– formaga o„tkazilgan kationit saqlagan kolonka
orqali o„tkazildi. Elyuatni to„liq titrlash uchun konsentratsiyasi 0,56 g/l
bo„lgan 15,00 ml
eritmasi sarflandi.
ning namunadagi massa
ulushini aniqlang.
Javob
: 11,18%.
130
52-
masala
. KU-2 kationitning
– formasi orqali 200 ml hajmli
o„lchov kolbasidan olingan 20,00 ml
эritmasi o„tkazildi. Elyuat
titri
⁄
= 0,00365 g/ml bo„lgan 10 ml
eritmasi bilan
to„liq titrlandi. Boshlang„ich eritma tarkibidagi tuzning massasini
aniqlang.
Javob
: 0,5350 gramm.
53
- masala
. Tarkibida kalsiy xlorid tuzi mavjud bo„lgan 2,000
namuna 200 ml suvda eritildi va to„lig„icha
– formadagi kationit
orqali o„tkazildi. Har bir 20 ml hajmdagi elyuat porsiyalarini neytrallash
uchun 15,00 ml 0,1 M
eritmasi sarf bo„ldi.
Namuna tarkibidagi
kalsiyning massa ulushini aniqlang.
Javob
:15,0%
54-
masala.
Mineral o„g„it tarkibidagi azotning massa ulushini
aniqlash maqsadida 1,12 g o„g„it 250 ml hajmli o„lchov kolbasida
eritildi va kationitning
– formasi orqali o„tkazildi.
Almashinish
natijasida hosil bo„lgan kislotani aniqlashda elyuatning 10 ml hajmiga
12,00 ml
3,8 g/l konsentratsiyali eritmasi sarflandi. Mineral
o„g„it tarkibidagi azotning massa ulushini (%) aniqlang.
Nazorat savollar.
1.Ion-almashinish xromatografiyasining moxiyati.
2.Ionitlar klassifikasiyasi.
3.Ionitlarning xossalari –kation yoki anion almashinish, ionlarning
tutilish xajmlari.
4.Kationit yoki anionitning ionitga nisbatan moyillik qatorlari.
5.Ionit selektivligiga ta‟sir etuvchi omillar.
6.Ionit sifatida ishlatiladigan tabiiy va sintetik birikmalar.
7.Ion-almashuvchi smolalar klassifikatsiyasi ularning kislota-asos
xossalariga
asoslangan
8.Ion-almashinish xromatografiyasida harakatli faza sifatida
ishlatiladigan erituvchilar.
131
9.Ion xromatografiya
– ion–almashinish xromatografiyasining yuqori
samarador usuli.
10.Ionitlarning asosiy xususiyatlari - dinamik va to„liq dinamik
adsorbsion sig„imi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
