Q. M. Karimov, B. E. Daminova “TA’limda axborot texnologiyalari” fanidan laboratoriya ishlari

Topshiriq: 
Matnni egri chiziqqa nisbatan o’rnatish
.
Ishni bajarish tartibi:
CorelDRAW 10 grafik muharriri shaklli matnni barcha berilgan egri chiziq 
bo‘yicha – to’g’ri yoki egri chiziqlar, to’rtburchak, ellips, yulduz, ko’pburchak, 
boshqa harf yoki matnli satr bo‘yicha o’rnatish imkonini beradi. Egri chiziq 
bo‘yicha faqat bir satrli matnni o’rnatish mumkin. Agar bir necha satrli matnni 
o’rnatmoqchi bo’lsangiz, barcha ikkinchi satrga ko’chirilgan matnllar o’chiriladi. 
"Ellipse Tool" uskuna yordamida ellips chizing. Toolbox (Grafika) uskunalar 
panelida "Text Tool" uskunani tanlang. Sichqoncha ko’rsatgichini ellips kontur 
chizig’ining boshiga ko’chiring. Bunda sichqoncha ko’rsatgichi o’z ko’rinishini 
o’zgartiradi. Sichqoncha tugmasini ellips konturi ustida bosganda matnli kursor 
paydo bo’ladi. So’ngra shaklli matnni kiritish mumkin. Property Bar (Holatlar 
paneli) da shriftlar ro’yxatidan rus harflarini qo’llovchi Verdana, Arial, Helvetica, 
sans-serif, yoki boshqa shriftini tanlang. Bir nechta so’z kiriting. Matn avtomatik 
ravishda ellips konturi bo‘yicha joylashadi. (46-rasm) 
46-rasm
. Ellips bo‘yicha joylashgan matn
Agar mavjud matnni egri chiziq bo‘yicha o‘rnatish lozim bo‘lsa, u holda, 
boshqa uslubdan foydalanish lozim bo‘ladi. Yana birta ellips chizing va bo‘sh 
qismda shaklli matn hosil qiling. Ellips va shaklli matnni "Pick Tool" uskuna 
yordamida birgalikda ajrating. Menyudan Text Fill Text to Path (Matn Matn egri 
chiziq bo‘yicha) buyrug‘ini bering. Bunda matn yuqoridagidek egri chiziq 
bo‘yicha joylashadi. Matnni egri chiziq bo‘yicha o‘rnatish usulidan qat’iy nazar, 

---

116 
uni boshqa matn obyekt kabi o‘zgartirish va formatlashingiz mumkin. Shu bilan 
birga matnning egri chiziq bo‘yi joylashuvini Property Bar (Holatlar paneli) 
boshqaruv elementlari yordamida o’zgartirishingiz mumkin. Ushbu elementlarga 
to’liqizoh berib utamiz. Property Vag (Holatlar paneli) ning chapdan birinchi 
ro’yxatida tayyor namunada matnlarni joylashtirishning bir necha parametrlarini 
ko’rish 
mumkin. 
Namunadan 
foydalanib, 
matning 
to’liqko’rinishini 
o’zgartirishingiz mumkin. Qolgan satrlar esa matnni bir necha parametr bo‘yicha 
alohida o’zgartirishga imkon beradi. Property Bar (Holatlar paneli) ning ikkinchi 
ro’yxatida harflarning berilgan chiziq bo‘yicha joylashuv variantlari keltirilgan. 
Ro’yxatdagi rasm variantlarni izohlaydi: "Text Orientation" varianti harfni 
berilgan chiziq bo‘yicha aylantiradi, "Text Orientation" varianti harfni berilgan 
egri chiziqning siniq qismiga vertikal moslashtirib joylashtiradi. Egrilik burchagiga 
qarab harfqiyaligi o’zgaradi. "Text Orientation" varianti harfni berilgan egri 
chiziqning siniqqismiga gorizontal moslashtirib joylashtiradi. "Text Orientation" 
varianti simvollar matn satri berilgan chiziq bo‘yicha joylashsa, ular vertikal 
saqlaydi. Uchinchi ro’yxatda matnning egri chiziq bo‘yicha joylashuvi aniqlanadi. 
Berilgan rasmlar variantini izohlashga hojat yo’q: "Vertical Plasiment". Matnni 
egri chiziqqa perpendikulyar o’rnatuvchi variant hisoblanadi. Agar matnni yopiq 
siniq chiziq bo‘yicha o’rnatilsa, Property Bar (Holatlar paneli) da "Text Placiment" 
elementlar ro’yxati hosil bo’ladi. Ushbu ro’yxat yordamida matn joylashuvi lozim 
bo’lgan yopiq chiziq o’rnini belgilashingiz mumkin. Matnni berilgan chiziqqa 
qarama–qarshi tomonda barcha parametrlarni saqlangan holda o’rnatish "Place On 
Other Side" tugmasidan foydalanish lozim. Matn joylashuvini Property Bar 
(Holatlar paneli) ning boshqaruv tugmalari yordamida o’zgartirishni ko’rib 
o’tamiz. (47-rasm).

---

117