Q. M. Karimov, B. E. Daminova “TA’limda axborot texnologiyalari” fanidan laboratoriya ishlari

 
22-Laboratoriya ishi
Ishning nomi: 
Hajmga ega tasvirlar yaratish “Перетекания” uskunasi bilan 
ishlash. Matnlar bilan ishlash.
Ishning maqsadi:
Hajmga ega tasvirlar yaratish “Перетекания” uskunasi 
bilan ishlash. Matnlar bilan ishlashni o‘rganish. 
Ish uchun kerakli jihozlar: 
Kompyuter, 220 V kuchlanish manbai, 
CorelDRAW dasturi 
 
 
Ish haqida nazariy ma`lumotlar. 
1.
CorelDRAWdasturini ishga tushiriladi (Пуск-Программы). quyidagi 
oyna paydo bo‘ladi. (Yuqoridagi 1-rasm) 
2.
«Asboblar paneli»da 
(Rectangle Tool) tugmasi tanlanadi. Hujjatga 
to‘rtburchak chiziladi. 
3.
Ranglar palitrasida to‘rtburchakka ichki va ichki rang beriladi.
4.
(Interactive Blend Tool) tugmalar to‘plamida 
(Interactive Extrude 
Tool) tugmasi tanlanadi. 
5. Belgilangan obyektning chap past burchagidagi marker ustiga sichqoncha 
ko‘rsatkichi olib boriladi. To‘rtburchakning chap burchagini yuqoriga siljitamiz. 
Va sichqonchaning chap tugmasini qo‘yib yuboramiz. 
Natijada Kub hosil bo‘ladi. 

---

107 
36 – rasm
. 
Chiziq ko‘rinishi va rangi, to‘rtburchakning ichki ranglarini, fonlarni, kubning 
ko‘rinishini va kattaliklarini foydalanuvchi o‘z xohishi bo‘yicha o‘zgartirishi 
mumkin. 
«Asboblar paneli» quyidagi uskunalardan iborat: 
1. 
(Pick Tool)-obyektni belgilash. 
2. 
(Shape Tool-F10)-obyekt ustida har xil ishlarni bajarish imkonini beradi 
(qirqib olish, o‘chirish, siqish). Bu tugma qo‘shimcha tugmalardan iborat. (Shu 
tugma ustiga sichqoncha ko‘rsatkichi olib borilib, chap tugmasi bosib turilsa shu 
buyruqlar chiqadi, keraklisi tanlab olinadi. Ichida keraklisi tanlab olinadi. 
«Asboblar paneli»da joylashgan ayrim tugmalar shu imkoniyatga ega.) 
3. 
(Zoom)-masshtabni o‘zgartirish imkonini beradi. Bu tugma vizifasi va 
imkoniyatlari to‘g‘risida, mavzumizning yuqori qismida aytib o‘tgan edik. 

---

108 
Lekin bu tugmaning yana bir qo‘shimcha vazifasi bor, ya’ni 2-dagi ishlar 
bajarilib, 
tugma tanlansa, bu tugma bizga sahifani ekran bo‘yicha 
joylashishini o‘zgartirish imkonini beradi. (chap tugma bosiq turilgan holda). 
4. 
(Freehand Tool)-Ixtiyoriy chiziq chizish imkonini beruvchi buyruqlardan 
iborat, ya’ni: 
,bu tugmalarning o‘zining yakka vazifasiga ega, lekin 
ularning barchasi qaysidir bir ko‘rinishdagi egri chiziq chizish imkonini. 
1.
(Rectangle Tool-F6)-to‘rtburchak chizish imkonini beradi. 
2.
(Ellipse Tool-F7)-ellips, aylana chizish imkonini beradi. 
3.
(Polygon Tool)-ko‘pburchaklar, jadvallar chizish imkonini beradi. Bu 
tugma qo‘shimcha tugmalardan iborat: