Python asoslari

Element qiymatlarini o’zgartirish

Tuple to’plamidagi elementni to’g’ridan-to’g’ri o’zgaartirib bo’lmaydi. Yuqorida aytganimizdek u o’zgarmas. Biroq bu muammoning ham yechimi bor. Tuple ro’yxatini avval list ro’yxatiga aylantirib, so’ngra istalgan elementni o’zgartiriladi va yana tuple ro’yxatiga aylantiriladi:


a = ("kitob", "daftar", "ruchka") b = list(a)

b[2] = "qalam" a = tuple(b)
print(a)


('kitob', 'daftar', 'qalam')

Ro’yxat bo’ylab sikl

Tuple to’plamida ham for siklidan foydalanib elementlarni tanlab olish mumkin. Hozir shu usulda elementlarni ekranga chiqaramiz:


a = ("kitob", "daftar", "ruchka")
for x in a:

print(x)

Elementning mavjudligini tekshirish

Biror elementning to’plamda mavjudligini in kalit so’zi orqali tekshiramiz. Masalan, ro’yxatimizda kitob borligini tekshiramiz:


a = ("kitob", "daftar", "ruchka")
if "kitob" in a: print("kitob bor")

else:

print("Kitob yo'q")

Kortejning funksiya va metodlari

• 
  count(x) - kortejdagi x elementi sonini qaytaradi.
  

• index(x) - kortejdagi x elementining indeksini qaytaradi.

• 
  any() - agar kortej elementi mavjud bo`lsa True qiymat qaytaradi, aks holda (kortej bo`sh bo`lsa) False qiymat qaytaradi.
  

• max() - kortejning maksimal elementini qaytaradi.

• 
  min() - kortejning minimal elementini qaytaradi.
  

• len() - kortejning uzunligini qaytaradi.

• 
  sorted() - kortej elementlaridan iborat yangi tartiblangan ro`yxatni qaytaradi.
  

• sum() - kortej elementlari yig`indisini qaytaradi.

Keling tuple ya’ni kortejda metodlarni qo`llanilishini misollar yordamida ko`rib chiqamiz.