Pul va banklar

Pul massasi jarayoni qisqacha tafsiloti

Bizda hozir pul massasi jarayoni namunasi bor. Bu jarayonda Federal zaxira, depozitorlar va banklar to’g’ridan to’g’ri pul massasiga ta’sir o’tkazadi. 1 jadvalda pul massasi yo’qorida muhokama bo’lgan 5 ta faktorga javob beradi va quyida qisqacha synopsis berilgan (5.2-jadval).

O’zgaruvchilar asosiy ta’sir kuchiga ega ishtirokchilari orqali guruhlanadi. Masalan Federal zaxira birinchi ikkita o’zgaruvchini nazorat qilish orqali pul taklifiga ta’sir ko’rsatadi. Depozitorlar pul taklifiga valyutani saqlab turish qarori orqali ta’sir qiladi, banklar esa Federal zaxiradan qarz olish va zaxirlarni oshirish qarori orqali pul taklifiga ta’sir ko’rsatadi.

Pul multiplikatori

Pul multiplikatori – muomaladagi pul massasini qay darajada o’sib yoki kamayib borayotganini ko’rsatadi.

Yuqoridagi bo’limdan olingan ma’lumotlar pul taklifi jarayoni ishlashini tushunish uchun yetarli. Matematikaga tayanadigan odamlar yuqoridagi natijalarni pul multiplikatori nazariyasi orqali farqlaydi, …….. bu pul bazasini o’zgarishining pul taklifiga ta’sirini ifodalaydi. Pul taklifi, pul multiplkatori va pul bazasi o’rtasidagi aloqadorlik quyidagi tenglik orqali ifodalanadi:

M=m x MB

Pul multiplikatoridagi m bizga shuni anglatadiki pul bazasining ko’payishi pul taklifidan kelib chiqadi. Chunki pul multiplikatori doim birdan katta, mos pul bazasi qadri yuqori pul, quyidagi mazmunni bildiradi: pul bazasini 1 $ ga o’zgarishi pul taklifini 1 $ dan ko’proqqa o’zgarishiga olib keladi.

5.2-jadval

Pul massasiga ta’sir etuvchi omillar tahlili