Pul va banklar

Ayrim bank inqirozlari va ularning ta’siri

	Yillar	Davomiyligi	Soliq to‘lovchilarga keltirgan bevosita zarari*	YAlpi yo‘qotish (YAIMga nisbatan %da)
Yaponiya	19912001	10 yil	14,0	71,7
Norvegiya	19891992	4 yil	3,4	27,1
Shvetsiya	19911994	4 yil	2,1	3,8
Finlyandiya	19911994	4 yil	10,0	44,9

Izoh: Inqiroz yakunida YAIMga nisbatan foizda.

Foiz stavkasi nol darajaga tushganda likvidlilik tuzog‘i yuz beradi. Foiz stavkasining nollik darajasida aholi saqlagan puli ham biror daromad keltirmasada, obligatsiyalarni ushlab turishni xohlamaydi. Bundan tashqari, bo‘sh pul mablag‘larini investitsiya qilmay ushlab turish nol foiz daromad keltiradigan qimmatli qog‘ozlarga investitsiya qilishga nisbatan ustunlikka ega. Chunki pulning hukumat qimmatli qog‘ozlariga nisbatan likvidliligi yuqori hisoblanadi.

2000-2007 yillarda Xitoy kabi davlatlarda savdo balansining muntazam profitsitga ega bo‘lishi, yuqori miqdordagi xorijiy valyuta zaxiralari valyuta kursini sun’iy ravishda past darajada ushlab turishga qaratilgani holda, global likvidlilikning sezilarli darajada ortishiga va pirovardida past foiz savkalarining shakllanishiga olib keldi.(2-jadval)

19.2-jadval