“Pul va Banklar” Fanidan

Bank inqirozini belgilovchi mezonlar



Bank inqirozi quyidagi holatlarda sodir bo‘ladi, agar:
- ishlamaydigan aktivlarning bank tizimi yalpi aktivlaridagi
ulushi 10 % dan ortiq bo‘lsa;
- bank tizimini qutqarish uchun sarflanadigan xarajatlar qiymatining mamlakat yalpi ichki mahsulotidagi ulushi ikki foizdan oshiq bo‘lsa;
- hamma iqtisodiy va moliya inqirozlarning chuqurlashuvi, moliyaviy va makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarning pasayishining davomiyligi xalqaro va milliy doirada sodir bo‘lsa.






Tadqiqot natijalariga asoslanib, dunyo mamlakatlarini inqirozdan qutqarish chora tadbirlarini quyidagi asosiy to‘rt guruhga ajratish mumkin
Bankning qarz majburiyatlari bo‘yicha davlat kafolatini berish.
Moliya muassasalarini qayta kapitallashtirish


Muammoli aktivlarni xarid qilish


Iqtisodiy talabni rag‘batlantirish

3. 
   Rivojlanayotgan davlatlarda bank inqirozi
   

Birinchi bosqich. Moliyaviy inqirozlarning boshlanishi.
Rivojlangan davlatlarda moliyaviy inqiroz bir nechta omillar hisobiga sodir bo‘lgan. Ammo rivojlanayotgan davlatlarda moliyaviy inqiroz ikkita asosiy yo‘lda rivojlanib borgan moliyaviy liberallashuv va globallashuvni noto‘g‘ri boshqarilishi yoki kuchli fiskal dizbalans.
Moliyaviy liberallashuv/globallashuvni noto‘g‘ri boshqarishning birinchi yo‘li eng umumiy jinoyat hisoblanib, 1994 -yilda Meksikada va 1997- yilda ko‘plab SHarqiy Osiyo davlatlarida moliyaviy inqirozlarni keltirib chiqargandir




Prudensial tartibga solish va bank nazoratini kuchaytirish.
Rivojlanayotgan davlatlarda moliyaviy inqirozning ildizi bank tizimiga borib taqaladi. Moliyaviy inqirozning oldini olish uchun xukumatlar tijorat banklarining riskli faoliyatini chegaralash uchun prudensial tartibga solish va bank nazoratini rivojlantirishi lozim. Birinchidan, tartibga soluvchilar banklarning iqtisodiy shokdan mumkin yo‘qotishlarga qarshi etarli darajada kapital bilan ta’minlanganligini kafolatlashlari lozim. Shuningdek, ko‘proq yo‘qotishlarni boshdan kechirishi sabablibank egalariga xavfsizroq investitsion faoliyatni amalga oshirishlari uchun imtiyozlar berilishi shart
Prudensial nazorat;