Markaziy bank diskont stavkasining o'zgarishi - qayta moliyalash stavkalari. Diskont stavkasining pasayishi kredit narxini pasaytiradi va kreditlashning o'sishiga yordam beradi va aksincha. Diskont stavkasining ko'tarilishi chet el valyutasiga bo'lgan talabni cheklashga yordam beradi. Ko'pincha, markaziy bank tijorat bankiga yuqori likvidli qimmatli qog'ozlar to'plami (davlat zayomlari, korporativ qimmatli qog'ozlar) bilan ta'minlangan kredit beradi. Ushbu stavka garov kreditining stavkasi deb nomlanadi. Shunday qilib, diskontlash stavkasi davlat qimmatli qog'ozlari rentabelligi bilan chambarchas bog'liq: diskontlash stavkasini oshirish davlat qimmatli qog'ozlari daromadliligini avtomatik ravishda oshiradi. 2000 yilning birinchi yarmida Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki diskont stavkasini to'rt baravar kamaytirdi va 55 dan 28 foizgacha tushirdi.
Ochiq bozor operatsiyalari. Pul-kredit siyosatining ushbu vositasi rivojlangan mamlakatlarda eng ko'p qo'llaniladi. Markaziy bank tijorat banklaridan davlat qimmatli qog'ozlarini sotib olib, ularning kredit resurslarini ko'paytiradi va aksincha. Ko'pincha markaziy bank qayta sotib olish shartnomasi (qayta sotib olish shartnomasi) shaklini oladi, bu erda u qimmatli qog'ozlarni vaqt o'tishi bilan (odatda) yuqori narxda qayta sotib olish majburiyati bilan sotadi.
1993 yildan beri Rossiya Federatsiyasida davlatning qimmatli qog'ozlar bozori shakllana boshladi va 1998 yil kuziga kelib hukumatning qisqa muddatli majburiyatlari (GKO), federal qarz majburiyatlari (OFZ), hukumatning jamg'arma qarz majburiyatlari (OGSZ), ichki valyuta qarzining (OVVZ) majburiyatlari namoyish etildi. Ular bo'yicha foizlar federal byudjetdan to'lanadi va ilgari chiqarilgan obligatsiyalarni (asosan GKO - OFZ) sotib olish uchun barcha yangi nashrlarni (transhlarni) chiqarish zarur edi. Yangi xandaqlarning joylashishi tobora ko'payib borayotgan qiyinchiliklarga duch keldi. Ushbu muammoni hal qilish uchun davlat qimmatli qog'ozlarining rentabelligi oshdi va norezidentlar ushbu bozorga jalb qilindi. Shu bilan birga, GKO-OFZning asosiy qismi Markaziy bank va Sberbank portfellarida edi. 1998 yil avgustga kelib ushbu obligatsiyalar bo'yicha daromad yillik 170% ga etdi. Davlat zayomlari piramidasining kengayishi iqtisodiyotning real sektoridan pullarni yo'naltirdi, chunki ular bilan operatsiyalar ajoyib va \u200b\u200bbeqiyos foyda keltirdi. Davlatning ushbu bozorni qo'llab-quvvatlash qobiliyatiga oid shubhalari rublga qarshi hujumlarni kuchaytirdi, natijada bu Rossiya Banki valyuta zaxiralarining qisqarishiga, rubl kursining pasayishiga va keskin byudjet inqiroziga olib keldi. 1998 yil 17 avgustda GKO-OFZ piramidasi qulab tushdi. Asosan Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki va Sberbankga tegishli bo'lgan ushbu obligatsiyalarning muhim qismi 21-asrning ikkinchi o'n yilligida eng kam daromad va muddati bilan davlat qarz majburiyatlariga aylantirildi. Xususiy shaxslarga tegishli bo'lgan obligatsiyalar 150 milliard rubl miqdorida qaytarib olindi. 1999 yilda. 2000 yil fevral oyida hukumat yana uch oylik muddat bilan yillik 20% rentabellikga ega bo'lgan GKOlarni chiqarishga murojaat qildi.
Pul muomalasi ma'lum darajada ushlab turilganda pul-kredit siyosati qat'iy bo'lishi mumkin va hukumat foiz stavkasini ma'lum darajada ushlab turishga intilganda moslashuvchan bo'ladi. Ammo Markaziy bank bir vaqtning o'zida ham pul massasini, ham foiz stavkasini tuzata olmaydi. Shunday qilib, pulga bo'lgan talabning oshishi bilan, pul massasini ma'lum darajada "ushlab turishga" harakat qilib, u foiz stavkasining oshishiga rozi bo'lishi kerak (1-rasm) va foiz stavkasining oshishiga yo'l qo'ymaslik uchun u pul taklifini oshirishi kerak bo'ladi (2-rasm).
Amalda hukumat ko'pincha pul-kredit siyosatining ushbu ikkita maqsadini birlashtiradi, chunki qat'iy qat'iy siyosat foiz stavkasining oshishiga, kreditlar narxining ko'tarilishiga, yalpi talab va yalpi taklifning pasayishiga olib keladi. Shakl. 3 nisbatan moslashuvchan pul-kredit siyosatining variantini ko'rsatadi. Ushbu holatlarning barchasida biz haqiqiy pul massasi haqida gaplashamiz:
Davlatning pul-kredit siyosati moliyaviy va tashqi iqtisodiy siyosat bilan chambarchas bog'liqdir. Bunda asosiy makroiqtisodiy o'zgaruvchilar (pul massasi, foiz stavkalari, yalpi talab, ishlab chiqarish hajmi) va investorlar va aholining (xaridorlarning) umidlari o'rtasidagi munosabatlar, shuningdek, rezidentlar va norezidentlarning hukumat harakatlariga bo'lgan ishonch darajasi hisobga olinishi kerak. Pul-kredit siyosatining samaradorligi ham Markaziy bankning hokimiyatning bir bo'lagi sifatida mustaqilligi darajasiga, hamda uning rahbariyatining malakasi va san'atiga bog'liq. Qoida tariqasida, narxlar va valyuta kurslarining barqarorligi siyosati yumshoq fiskal siyosat bilan va belgilangan valyuta kursi siyosati bilan mos kelmaydi, chunki ichki pul-kredit siyosati mamlakatga valyutaning kirib kelishi va chiqishiga bog'liq bo'ladi.
Iqtisodiy nazariya asoslari. Ma'ruza kursi. A.S.Baskin, O.I.Botkin, M.S.Ishmanova tahririda Izhevsk: "Udmurt universiteti" nashriyoti, 2000 yil. Davlatning pul-kredit siyosati
Har qanday davlatning siyosati moliyaviy aylanmani doimiy monitoringini va moliyaviy qiyinchiliklarni o'z vaqtida aniqlashni talab qiladi. Bu iqtisodiyot va hayot barqarorligini saqlashga yordam beradi. Yaqindan tekshirilayotgan asosiy yo'nalish moliya sektori. Monitoring uchun pul-kredit siyosati (MCP) ishlab chiqilgan.
Bu narxlarning barqarorligini saqlash, fuqarolarning bandligini ta'minlash va milliy ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun muomaladagi naqd pul hajmiga ta'sir o'tkazishga imkon beradi. Pul-kredit siyosati birinchi navbatda milliy valyuta kursini mustahkamlash va davlatning barqaror to'lov balansiga erishish uchun shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan.
