"psixologiya"


- guruh uchun tarqatma material



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet228/253
Sana28.04.2020
Hajmi1,78 Mb.
#47964
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   253
Bog'liq
psixologiya

 
1- guruh uchun tarqatma material 
Tafakkurning turlari.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tafakkur quyidagi turlarga bo’linadi: 
1. Kurgazmali – harakat tafakkuri.  
2. Kurgazmali – obrazli tafakkur.  
3. Ixtiyorsiz va ixtiyoriy tafakkur.  
4. Konkret va abstrakt tafakkur.  
Tafakkur  
Yangiligiga 
ko’ra 
Xarakteriga 
ko’ra  
Ijodiyligiga ko’ra 
Shakliga 
ko’ra 
Ko’rgazmali 
xarakat 
Ko’rgazmali 
obrazli 
Mantiqiy  
Amaliy  
Nazariy  
Konvergent  
Divergent  
Reproduktiv  
Produktiv  
(ijodiy) 


 
213 
5. Ijodiy tafakkur.  
Inson  tomonidan  bevosita  Idrok  kilinayotgan  predmetlar  emas,    balki  tasavvur 
kilinayotgan obrazlar hakida fikr yuritish kurgazmali – obrazli tafakkur deyiladi.   
Bogcha yoshidagi bolalar ilmiy tushunchalarga ega bo’lmaganligi uchun 
bilish  faoliyatida  asosan  kurgazmali  –  obrazlarga  suyanib  fikr  yuritadilar,  
muloxaza bildiradilar,  xukm chikaradilar.  
Ixtiyorsiz  tafakkur  deb  mantikiy  tafakkur  yordamida  ko’p  Vaqtlar 
davomida xal kilinmagan akliy vazifalarning tusatdan,  kutilmaganda xal kilinib 
kolishi prosessiga aytiladi.  
Ixtiyoriy  tafakkur  jarayoni  muloxaza,    muxokama,    isbotlash,    gipoteza 
qilish  kabi  shakllarda  kamoyon  bo’ladi.    Matematika,    fizika,    ximiya,  
psixologiya  va  boshqa  fanlardagi  muammo  va  masalalarni  yechish  jarayonlari 
bunga yorqin misol bo’la oladi.  
Abstrakt    tafakkur  narsalarning  moxiyatini  aks  ettiruvchi  va  suzlarda 
ifodalovchi tushunchalarga tayanib fikr yuritishdir.   
Fikr yuritilishi lozim bo’lgan narsa va xodisalarni Idrok va tasavvur qilish 
mumkin bo’lsa,  bunday tafakkur KONKRET tafakkur deyiladi.   
Nazariy  tafakkur  deb  xodisalarni  izoxlashga  faraz  qilishga  qaratilgan 
tafakkur turiga aytiladi.  
Vokelikni  uzgartirish  vositasi  bilan  real  narsa  va  xodisalarni  yaratishga 
yunaltirilgan  fikr  yuritish  amaliy  tafakkur  deyiladi.    Amaliy  tafakkur  «Qanday 
qilib?»,    «Kaysi  yo’l  bilan?»  kabi  savollarga  javob  berish  jarayonidir.   
Konvergent  fikrlash  masalaning  yechimi  faqat  bitta  bo’lgandagi  fikrlashni 
nazarda  tutsa,    divergent  tafakkur  —  fikrning  shunday  turiki,    u  shaxsga  bir 
muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo’lishini 
taqozo  etadi.   Aynan  ana  shunday  ijodiy  tafakkur  divergent  shaklda  bo’lsa,    u 
ijodiy parvoz,  yangiliklarni kashf etishga asos bo’ladi.  
  Ijodiy  tafakkur murakkab bilish faoliyatidan biri bo’lib tadrijiy ravishda,  
izchil uzaro boglangan jarayonlardan tashkil topadi: dastavval savollar tugiladi,  
vazifa  aniqlanadi,    masala  yechish  uchun  savollarga  javob  kidiriladi.    Ijodiy 
tafakkurning  navbatdagi  komponentlari  quyidagicha  aks  ettiriladi:  kuyilgan 
savollarga javob izlash,  masalani yechishga yordam beradigan yo’llar,  usullar,  
vositalar,  koidalar va kunikmalarni kidirish,  ularni tanlash va faoliyatga tadbik 
qilish va boshqalar.  
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish