"psixologiya"


Muloqotning  interaktiv  tomoni



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet213/253
Sana28.04.2020
Hajmi1,78 Mb.
#47964
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   253
Bog'liq
psixologiya

Muloqotning  interaktiv  tomoni  –  kishilarning  birgalikdagi  f  aoliyatda  bir  – 
birlariga  amaliy  jixatdan  ta’sir  etishlari.    Hamkorlikda  ishlash,    bir  –  birlariga 
yordam  berish,    bir  –  birlaridan  o’rganish,    harakatlar  muvofikligiga  erishish 
kabi qator qobiliyatlarni namoyon qilish mumkin.  
Odamlarning  turli  sharoitlarda  uzlarini  to’tishlari  xulq  –  atvorlarining 
boshqarilishi  ma’lum  psixologik  konuniyatlarga  boglikligini  ko’rish  mumkin.  
Bunga  sabab  jamiyatda  kabo’l  kilingan  turli  normalar  ,    konun  koidalardir.  
Chunki  uzaro  mulokot  va  uzaro  ta’sir  jarayonlarida  shunday  xatti  –  harakatlar 
obrazlari  kishilar  ongiga  singib  tasavvurlar,    hislatlar  orkali  boshqa  birovni 
tushunishga harakat qilish,  uzini  boshqa birov bilan solishtirish,   masalan: 1  – 
martda  uchrashuvga  ketayotgan  yigitning  xolatini  uning  urtogi  yoki  akasi 
tushunishi mumkin.  
Refleksiya – mulokot jarayonida suxbatdoshning pozisiyasida turib,  uzini 
tasavvur  qilishdir,    o’ziga  birovning  kuzi  bilan  karashga  intilishdir.    Masalan: 
guruxdoshingizdan  biriga  ko’ylagi  yarashmaganini  aytish  mumkin,    2-chisiga 
aytsam kuyyapti deb uylaydi deysiz.  
Stereotipizasiya  –  odamlar  ongida  mulokotlar  mobaynida  shakllanib 
urnashib  qolgan,    kunikib  kolingan  obrazlardan  shablon  sifatida  foydalanish,  
bunday  stereotiplar  ba’zan  mulokotni  tugri  yunalishini  ta’minlasa,    ba’zan 
xatoliklarga  sabab  bo’ladi.    Masalan:  kizlarning  shim  kiyib  yurishi  yoki 
velosiped minishi.  Ko’pchilik bunday kizlarni odobsiz deb uylaydi,  bu notugri,  
albatta.  
Ba’zan  kishini  tashqi  qiyofasidan  uning  xarakterini  aniqlaydi.    M: 
shunday  tajriba  o’tkazilgan:    talabalarga    turli    qiyofadagi  kishilarning  rasmi 


 
196 
ko’rsatilgan,    ular  iyagi  katta  kishilar  kuchli  irodaga  ega,      peshonasi  keng 
odamlar-aqlli,      sochi  qattiq  odam-  qaysar  ,    bo’yi  past  odam-  xokimiyatga 
intiluvchi,  
 Chiroyli odam- o’ziga bino qo’ygan yoki nodon bo’lishini aytilgan. Bular 
albatta,    to’g’ri  emas.    Lekin  kishilarning  ongida    avloddan  avlodga  o’tib 
kelayotgan    tasavvurlar  shunday  obrazlarni  shakllantirgan.    Natijada  odam 
hakida  tushunchaning  shakllanishida  u  xaqida  bo’lgan  ma’lumot    katta  rol 
o’ynaydi.  M:  Bodalyov  talabalarning  2  guruxiga  1  odam  portretini    ko’rsatib,  
uni 1-guruxga –jinoyatchi,  1-gurux talabalariga esa olim deb tanishtirgan.  
1-guruxdagilar uning ko’zlarini-yovuz,  beshavqat desa 
2-guruxdagilar uning ko’zlarini-dono,  muloyim deyishgan.  
Odamlarning  tashqi  qiyofasi,    kiyinishi,    o’zini  to’tishi,    xissiy  xolati,  
ovozi,    qiliqlari,    yurishi  va  x.    k.    ishlarining  ichida  odamning  so’z  muloqat 
manba’i suxbatdoshiga eng ko’p  ma’lumot beradi.  
Odamning bir -birlarini  to’g’ri anglashlari  Idrok( asosiy bilish) soщasiga 
aloqador,      bir-birlarini  tushunishlari    esa  ularning  tafakkur  sohasiga  aloqador,  
murakkab  jarayondir.    Boshqa  odamni  to’g’ri  tushungan  shaxs  uning  xissiy 
xolatiga  kira  olgan  xissoblanadi.  Ya’ni  unda  empatiya-  birovlarning  xis 
kechinmalarini  tushuna  olish    qobiliyati  rivojlangan  bo’ladi.    Yuksak  ongli,  
madaniyatli,    «  ko’pni  ko’rgan»    shaxsgina    boshqalarni  to’g’ri  tushunishi,   
ularning mavqyeida tura olishi mumkin.  
Psixoliklar turli muloqot vaziyatlariga duch keladilar va xar bir vaziyatda  
ulardan  o’tkir  didlik,    odob,    kishilarning  psixologiyasini  bilgan  xolda  ularni 
to’g’ri tushunish malakasi talab qilinadi. Bo’lg’usi psixolog bu borada quyidagi 
qonuniyatlarni bilishi kerak 
1. Birinchi ko’rgan odam xaqida  faqat birlamchi tasavvurgina bo’lishi mumkin.  
2.  Biror kishi xaqida berilgan malumotga asosan muayyan fikr xosil qilish oson,  
lekin uni o’zgartirish qiyin.  
3.    Intellekt  juda  yuqori  bo’lsa  ham,    juda  past  bo’lsa  ham  boshqa  odamni 
tushunish qiyin.  
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish